Recapituleren = Banken nemen risico’s => Kleine spaarders zijn de pineut => Overheid en ECB grijpen in => Overheid in de problemen door de steeds stijgende overheidsschuld

Grafiek p 93

Financiële markten en instellingen = Ze worden gestimuleerd door de kredietratingagentschappen om de overheidsschuld op hun balansen massaal te verkopen
> Ze stellen de kredietwaardigheid van de overheden in vraag (Deze keer terecht)

Overheidsobligaties = Daar de massale verkoop ervan dalen de prijzen van de bestaande obligaties in het bezit van banken, waardoor de banken door een waardevermindering opnieuw de dieperik ingaan
> Overheid moet weer ingrijpen en er is nog meer overheidsschuld

Resultaat eerste infernale spiraal = Rentevoeten stegen van heel wat Europese landen en het renteverschil met Duitsland loopt hoog op

Tweede infernale spiraal = Tussen de begroting van de overheid en de rentevoeten

Beleggers = Ze vrezen ervoor dat de overheid haar schulden niet meer zal kunnen terugbetalen, dus ze veropen hun overheidsobligaties of eisen ene hogere risicopremie

Hogere risicopremie = Wanneer de overheid de rente zal verhogen, weegt dit door op de begroting en zo verhoogt het de schuldenlast

Hogere overheidsschuld = Er is meer kans dat de overheid effectief niet zal kunnen terugbetalen

Gevolg? Belegger blijven obligaties verkopen of eisen nog hogere premies en de spiraal gaat verder
> Overheid is bankroet

Derde infernale spiraal = Gebaseerd op het vertrouwen van de spaarders in hun bank en in de overheid die instaat voor hun depositogarantie

Spaargeld = Spaarders deponeren hun geld op andere nationale banken waar ze wel nog de depositogarantie vertrouwen

Geldverlies = Voor nationale banken betekend dit dat er een groot tekort is aan geld en kunnen dus geen overheidsobligaties kopen

Gevolg? Rentes verhogen waardoor de overheid en de banken in de problemen komen

Kredietratingagentschappen = Olie op het vuur door de kredietwaardigheid van het land te doen dalen

Conclusie = Deze drie spiralen versterken elkaar en zorgen ervoor dat alles uit de hand loop

Grafiek p 95

Twee snelheden

• Duitsland: Had last van een dubbele revaluatie en moest er meer dan een decennium van herstellen (Vooral voormalig Oost-Duitsland)
• Periferie landen: Raasden vooruit daar de lage rentevoeten en duur hun hoge consumptie
  > Griekenland, Ierland en Spanje

Grafieken p 88

Uiteenlopende cycli = De euro werd te duur voor Duitsland en te goedkoop voor landen uit de periferie
> ECB in de problemen want zij moet bij haar beslissingen rekening houden met alle leden

Inflatie = De inflatie van Duitsland was een stuk lager dan de inflatie van landen uit de periferie. Hun inflatie lag zelfs boven de inflatiedoelstelling van de ECB

Zelfversterkende spiraal = Wanneer de gemeenschappelijke rentevoet van de ECB te restrictief is voor een aantal landen (Duitsland) en te expansief voor een andere groep landen (Griekenland), worden de conjunctuurcycli van deze landen steeds verder uit elkaar gedreven

Rentevoet < Inflatie => Een oververhitte economie
Vb: Landen uit de periferie

Rentevoet > Inflatie =>Afkoelen van de economie
Vb: Duitsland