De Milgram-experimenten (Obedience to Authority)
Onmiddellijk na WOII had men het racistische geweld tov joden in verband gebracht met een autoritaire persoonlijkheidsstructuur. (cfr The Authoritarian Personality)
De bevindingen van Milgram toonden eveneens een verband aan tussen de bereidheid tot geweldpleging en de persoonlijkheidsstructuur, maar het verband was zwakker dan verwacht. Bovenal bleek het belang van situationele factoren.
Milgram maakte bij zijn experimenten gebruik van de experimentele methode: die bestudeert het menselijk gedrag in het kader van gecontroleerde laboratoriumexperimenten door:
- Isolering van het te bestuderen gedrag: afzonderen in een laboratorium
- De systematische variatie van variabelen in de situatie: de variabelen die het te bestuderen gedrag beïnvloeden worden stelselmatig gevarieerd.
- De meting van de reacties op de wijzigingen en van de wijzigingen zelf: vb. bij de studie van de invloed van de temperatuur op de klederdracht gaat men de temperatuur meten en de klederdracht ‘meten’.
- Het verzekeren van de principiële herhaalbaarheid van het experiment: dit om de geldigheid te toetsen.
Men gaat ervan uit dat het gedrag een afhankelijke variabele is, die wordt bepaald door een reeks onafhankelijke variabelen. Het effect van een afzonderlijke variabele wordt bepaald door die veranderlijke te variëren terwijl de overige worden constant gehouden.
Experiment van Milgram: p117 e.v. + bevindingen
Conclusies:
- In een autoritaire setting, waarbij gebruik wordt gemaakt van het ‘gezag’ van de wetenschappen, is de meerderheid (2/3) van de proefpersonen bereid om zelfs tegen internpersoonlijke weerstand in, een weerloos slachtoffer te pijnigen.
- Deze bereidheid neemt af met de nabijheid van het slachtoffer.
- Wanneer meerdere personen optreden als beul, draagt onenigheid tussen die personen bij tot daling van de bereidheid tot pijniging.
- Wanneer er onenigheid bestaat bij de gezagsdragers over wat de correcte handelwijze is, valt de bereidheid om orders uit te voeren weg.
De experimenten staan voldoende dicht bij real-life situaties om voorzichtige hypothesen over het reële gedrag toe te laten.
Men kan moeilijk ontkennen dat de Milgram situaties nogal wat kenmerken gemeen hebben met echte autoriteitssituaties.
Belangrijke opmerkingen bij de Milgramsituatie:
- Paradox van de sequentiële handeling: Het verschijnsel dat mensen bereid zijn om nadat zij een kleine stap gezet hebben (30 Volt) een volgende even grote stap te zetten (30 V toevoegen) hoewel zij aanvankelijk niet bereid zouden zijn om meteen grote stap te nemen (60V toedienen). Psychologisch mechanisme: als men het toedienen van 30 V niet problematisch ziet moet men ook de bijkomende 30 v als niet problematisch zien (2x even grote overtreding). Als men de verhoogde spanning als een probleem ziet, dient men te erkennen dat ook de 1e stap verkeerd was. Je kan jezelf m.a.w. alleen witwassen door je zwart te maken. De meeste mensen verkiezen het zichzelf als wit te blijven zijn en gaan dus door met het zwarte handelen.
- Learning by doing: door shocks toe te dienen leer je het toedienen van shocks verdragen.
