M. Nussbaum

‘Met woorden heb je nog geen vrijheid’

Door Sens kritiek is er een verschuiving in de visie.

1. Aandacht voor de kwaliteit van het leven

RAWLS:

Ten eerste is het werken met capabilities onvermijdelijk cultuurgebonden en dus is de theorie van Rawls niet langer universeel toepasbaar…

SEN:

Terecht oordeelt Rawls dat er heel weinig capabilities zijn die in alle samenlevingen op dezelfde wijze gewaardeerd worden (toegang tot onderwijs is niet opgenomen)

Maar dat neemt niet weg dat Sen een absolute kern van basismogelijkheden behoudt

NUSSBAUM:

Aandacht voor kwaliteit van leven.

Ook sociale vaardigheden zijn universeel, alle dimensies moeten aanwezig zijn om te kunnen spreken van een volwaardig menselijk leven.

• het ontwikkelen van intellectuele, zintuiglijke en creatieve vaardigheden, onder meer door het onderwijs;
• het ontwikkelen van een gezond emotioneel leven;
• gewetensvrijheid en de mogelijkheid tot contemplatie;
• de ontwikkeling van emotionele banden met significante anderen, zonder enige vorm van discriminatie;
• het ontwikkelen van een zinvolle band met de fysieke omgeving;
• het ontwikkelen van een zinvolle vrijetijdsbesteding;
• controle over de eigen leefomgeving, zowel in politieke als in fysieke zin.

Het goede leven is geen ‘toestand’ maar een ‘activiteit’, een manier van functioneren. Om goed te functioneren zijn bepaalde capaciteiten of vaardigheden essentieel. Een aantal ‘capabilities’ verwijzen naar de basisbehoeften

Ze is de enige die de discussie over vrijheid verschuift, van de puur materiële herverdeling naar de vraag naar menselijke waardigheid (equality of welfare).

Aandacht ook voor een groepsgebonden drempelbenadering

RAWLS: tweede argument tegen de capabilities-benadering -> compleet onwerkbaar,

Als de overheid naast de verdeling van de primaire goederen ook nog rekening moet houden met de manier waarop ze individueel gebruikt worden, dan is het beginsel van ‘gelijkheid van middelen’ onwerkbaar.

Ze pleit voor een soort drempelbenadering wat de capabilities betreft. Het gaat erom dat hele bevolkingsgroepen in staat worden gesteld voldoende capabilities te ontwikkelen. Groepsgebonden verschillen worden aangepakt, persoongebonden verschillen zijn minder van belang.

Voordeel:

• werkbaar,
• groepsgebonden ongelijkheden liggen buiten de wil van het individu
• groepsgebonden ongelijkheden druisen in tegen de menselijke waardigheid