Marshall Sahlins: structuralisme

Hij zegt dat betekenisvolle structuren de kern en de eenheid uitmaken van sociale systemen. Die zienswijze toetst hij op het zelfbeeld van de moderne Westerse maatschappijen. Volgens dit zelfbeeld primeren handelen op grond van zakelijkheid en efficiëntie op de symbolische en culturele opsmuk. Het streven naar materiële rationaliteit kenmerkt het handelen van de homo economicus, niet de productie van betekenis. Dit zelfbeeld is volgens Sahlins fout → het nut van een ding is niet rechtstreeks af te leiden uit de eigenschappen van dat ding, maar wel uit de betekenis die men hecht aan de eigenschappen van dat ding (vb. jurk, pijp). Dus het nut van een ding hangt af van het symbolisch systeem waarin die gebruiksvoorwerpen worden geproduceerd.

Dit wordt toegepast op onze voedselproductie:

De kapitalistische voedselproductie is geen kwestie van louter rationaliteit. Kapitalisme is een culturele orde die zich op een bepaalde manier manifesteert. De productie en handel van g en d gebeurt m.a.w. in het kader van een culturele code die definieert wat utiliteit is.

Niet de economische, ecologische of biologische factoren bepalen wat wij wel of niet eten, maar het wordt bepaald door ons betekenissysteem (vb. hond).

Het heeft iets te maken met de symbolische waarde die aan voedsel wordt toegekend.

Volgens Sahlins zijn er twee ordeningsbeginselen waar je dieren kan in onderverdelen:

• Nabijheid mens: naarmate een diersoort dichter bij de mens leeft, wordt zij minder eetbaar geacht.
• Binnen versus buiten: hoe dieper, hoe meer intern het vlees, hoe minder eetbaar; hoe meer extern, hoe meer eetbaar. Sahlins gaat er hier vanuit dat de lagere waardering van orgaanvlees te wijten is aan een taboe op het consumeren van je diepste zelf.

→ Uit deze twee beginselen kan je afleiden dat onze voedingsgewoonten metaforisch verbod zijn op kannibalisme.

Volgens Sahlins staat die symbolische logica haaks op het louter utiliteitsdenken. Als je enkel de nutritionele waarde van eetbare goederen in beschouwing neemt, is er geen reden om vb. orgaanvlees minder hoog in te schatten dan spiervlees.

Besluit: symbolische systemen bepalen de gebruikswaarde van goederen en niet de 1 of de andere materiële standaard.