Zorgen op de markt

In ‘Kapitalisme, het onbegrepen ideaal’ beschrijven Greenspan en Rand hun argumentatie voor de zorg als vrije markt. Op de vrije markt, moeten artsen hun waren aanbieden en met elkaar concurreren om een zo goed mogelijke reputatie van betrouwbaarheid te verwerven. Staatsbemoeienis werkt averechts.

-> Dus na de economie is de gezondheidszorg een speerpunt van de neoliberale utopie. In Nederland, ook hoge verwachtingen aan de vrijemarktwerking in de gezondheidszorg. Beloften en mislukkingen van de marktwerking, volgens Tonkens:

- Klantvriendelijkheid, klant moet koning worden -> eis om als zorginstellingen te concurreren, gevolg een stormachtige schaalvergroting van verzekeraars en zorginstellingen, negatief voor klantvriendelijkheid.

- Efficiency vergroten, zo goed mogelijke zorg voor laag mogelijke prijs -> niet efficiënter en goedkoper, marktwerking roept, volgens logica vh eigenbelang, in profs en patiënten het slechtste op (bijv. salarissen).

- Meer keuzevrijheid -> door de enorme schaalvergroting minder keuze, volgens patiënt is zekerheid en veiligheid belangrijker dan keuzevrijheid.

- Transparantie zorgaanbod vergroten, helder inzicht in hun producten -> transparantie niet groter.

- Kwaliteit zorgproduct verbeteren, beste prestaties tegen de beste prijzen -> weinig zorg is een teken van goede zorg.

Volgens Tonkens, negatieve consequenties vd vermarkting vd zorg voor de professionals en klanten:

- Overheid wil verantwoordelijk blijven voor de zorg, dus zijn zij gedwongen meer geld en energie te steken in controle, dat geeft steeds meer bureaucratie.

- Beroepseer en intrinsieke arbeidsmotivatie van de profs staan onder druk door formulieren/taakstellingen etc. Profs willen niet onderhandelen over de prijs, maar over beste patiëntenzorg.

Twee beschouwingen over zorg:

- De logica van het zorgen (door Mol): het gaat om zinvol en samenhangend geheel van manieren van denken en handelen.

1. Product of proces. Bij zorgen geen product van hand tot hand, maar diverse deelnemers aan proces samen naar een resultaat toe werken.

2. Doelgroep of teamlid. Iedereen die zorgt nodig heeft in zorgproces wordt betrokken

3. Voorspiegelen of steun bieden. Wie het handig aanpakt kan aan het verkopen blijven op de zorgmarkt. Maar patiënten willen steun, geen beloftes.

- Een filosofische analyse (door Vorstenbosch): verschil tussen zorgen dat en zorgen voor. 1. Zorgen voor: gezamenlijk proces van betrokkenheid tussen zorgverlener en patiënt.

2. Zorgen dat: arts opereert en patiënt klaar is.

Het management vd organisatie moet zorgen dat er goede condities worden geschapen om de zorg voor gestalte te geven. Bij de zorgverlener staat alleen de inhoud van het zorgproces centraal.

Volgens Vorstenbosch, twee soorten tijd:

1. Staccato. Afgebakende blokken van tijd (modern marktmaatschappij). Tijdmeten en efficiency, value for money -> bijv. zorgminuten.

2. Legato. Vloeiende tijd met rustpunten (traditionele samenleving). Relaties die wij als intrinsiek waardevol ervaren -> bijv. luisterend oor.

Kortom, verschil tussen logica vd zorg en logica vd markt. Bij het rationele-keuzeproces van de homo economicus gaat het om een geïsoleerd individu die koopt of verkoopt en daarna zijns eigen weg gaat.

In de zorg: we exist only in so far as we hang together. -> Gevaar als marktlogica naar de zorg wordt uitgebreid!