A radical inquiry of presuppositions; presuppositions of life as well as scientific suppositions
Filosofie heeft dus:
VB. als B afhankelijk is van A, dan is A meer fundamenteel
Plato’s allegorie van de grot (De Republiek)
Gevangen in de grot zien alleen de schaduwen en de horen enkel de echo’s van de werkelijkheid.
Stel: gevangene wordt bevrijd “by force”
Gevangene zal proberen terug te keren maar zal uiteindelijk de grot verlaten.
- Gevangene zal proberen de anderen te bevrijden (= revolutie)
- een voor een zullen ze bevrijd worden (= educatie)
Presocratische filosofie (600 v. Chr.)
De vorm “alles is …” is vernieuwend voor de filosofie. Het tracht alles terug te brengen tot 1 principe.
↓
Basis van moderne wetenschap
(vinden van structuren en principes)
Thales kan gezien worden als de eerste reductionist.
Wetenschap is reductionistisch (falsificatie)
Thales stelt dat afstand genomen moet worden om structuren te kunnen zien.
Hiervoor dienen fundamentele vragen worden gesteld.
Het verschil tussen filosofie en ideologie is totaal.
Ideologie = een samenhangend mensbeeld dat steun en zekerheid geeft, al dan niet bewust wordt opgedrongen en antwoorden geeft maar geen vragen laat stellen
→ het is een verstard mensbeeld dat gecontroleerd wordt door autoritaire en absolute gezagsinstanties (priesters, partijleiders, professoren) die geen tegenspraak dulden en de anderen als ketters of dissidenten vervolgen.
→ helpt bovendien de traditionele zuilen in stand te houden
Geloven = het verplicht aannemen bij een ideologie, men stelt geen vragen
De bovenvermelde vragen naar de oorsprong van de wereld en mens, de zin van het bestaan en het onderscheid tussen goed en kwaad worden zowel door de filosofie als door de godsdienst behandeld, maar de methode (de weg) om tot een antwoord te komen verschilt.
In de filosofie is er geen plaats voor een boven- of buitenmenselijke openbaring, waarin bepaalde waarheden aan de gelovigen worden meegedeeld en door hen worden aanvaard. De filosofie verwerpt deze geopenbaarde waarheden niet noodzakelijk, maar beperkt zich tot een kritisch-rationele benadering van dezelfde problemen.
In bepaalde periodes (bijvoorbeeld de Griekse tijd) gaat de filosofie tegen de overgeleverde religieuze mythologie in. Vandaar dat bijvoorbeeld Socrates van atheïsme beschuldigd werd, terwijl de relatie in andere tijden veel harmonieuzer en conflictloos was.
De godsdienst spreekt zich soms uit op terreinen waar de filosofie geen antwoord kan geven of tenminste de vraag ophoudt.
