Byzantijnse Rijk

Rijk gedurende halve eeuw geconfronteerd met wanbestuur onder zwakke keizers

ð aan de grenzen vormden zich nieuwe, sterke vijanden:

Normandiërs in Zuid-Italië

- Seldjoekse Turken in Klein-Azië wist men geen raad

- 1071: Normandiërs veroverde Bari.

→ Markeerde teloorgang van Byzantijnse macht in respectievelijk Zuid-Italië en het grootste gedeelte van Klein-Azië.

Dynastie der Komnenoi

Onder dynastie der Komnenoi (1081-1185) wist men verdere aantasting van Byzantijns territorium in Klein-Azië te voorkomen.

Vanaf XI

proces van machtsverschuiving: van het centrum naar lokale potentaten zoals de grootgrondbezitters

ð Grootgrondbezitters

- verwierven het recht om in hun gebied belastingen te innen, en een deel voor henzelf te houden

- andere elementen van staatsmacht kwamen later ook in hun handen (rechtspraak, ordehandhaving, lichten en aanvoeren van troepen)

- ontpopten zich tot echte krijgsheren die hun positie erfelijk probeerden te maken

- Keizerlijke macht onderging zo een gestage erosie è Zoals veel andere imperia bezweek het Byzantijnse aan een combinatie van interne erosie en externe druk.