DIT IS SCHOON =

aangedaan door de vorm van dit object ervaar ik een belangeloos welbehagen waarbij mijn voorstellingsvermogens (verbeelding en verstand), zonder begrip, op een zodanig doelmatige wijze samenstemmen, dat ik bij elk ander redelijk wezen bijval mag verwachten.

Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal

Wat geeft schoonheid ons dan? (zonder begrip, zonder belang en zonder doel) Wel, de loutere vorm waarin iets aan ons verschijnt. Bv een appel op een schilderij: Het is een appel zoals hij zich toont wanneer we hem vrij laten om vanuit zichzelf te verschijnen, wanneer we even ophouden onze belangen, begrippen of doelen op de appel te projecteren (niet om op te eten, ...)

Het esthetisch genietende subject beleeft lust aan de aanwezigheid van een pure voorstelling. Het zelfgevoel ‘dit mag ik als universeel mededeelbaar beschouwen’ wordt geschonken door een radicaal buiten: een ding dat qua betekenis volledig openblijft en waarvan ik het bestaan zelfs niet eis.

In de opvattingen over kunst, blijft Kants schoonheidsoordeel aanwezig in die zin dat alles wat hij schrapte, aanwezig blijft: zonder doel blijkt het gevoel van een perfecte doelmatigheid, zonder begrip blijkt een lust aan de begrijpelijkheid zelve en aan het zonder belang wordt een ethisch belang gehecht.

Kant scheidt het esthetische van het natuurlijke, zintuigelijke, cognitieve en ethische, maar benadrukt tegelijkertijd de band tussen deze domeinen. Die band is het schone.

De brug die hij echter wil creëren is een fata morgana van de rede, ook voor de latere romantiek.