Heinrich Rickert

·Rickert maakte een onderscheid tussen twee soorten van a priori constructies, van begripsvorming, waarmee de verbeeldingskracht de werkelijkheid ordende.

–De werkelijkheid kan worden beschouwd als uitdrukking van algemene wetten. Dit noemde hij de nomothetische benadering van de werkelijkheid. De werkelijkheid wordt zo opgevat als de universele, onveranderlijke natuur.

–De werkelijkheid wordt opgevat als uitdrukking van bijzondere, singuliere waarden. Dit noemde hij de idiografische benadering van de werkelijkheid. De werkelijkheid wordt zo opgevat als een verscheidenheid van cultuurproducten (cultuur opgevat als een geheel van historisch bepaalde normen, waarden en gebruiken).

·Anders dan Dilthey zag Rickert geen tegenstelling tussen een objectieve, verklarende wetenschap en een subjectieve, intuïtieve wetenschap met verschillende onderwerpen van onderzoek. Zowel de nomothetische, als de idiografische benadering deden volgens Rickert algemeen geldige, objectieve uitspraken over dezelfde werkelijkheid, alleen vanuit verschillende gezichtspunten en met behulp van verschillende constructies.

·Hermeneutiek ofwel ‘Verstehen’ was volgens Rickert niet het inleven in (Schleiermacher) of het herscheppen van (Dilthey) een innerlijke intuïtie, maar het verwijzen naar, identificeren van de waarden die in de werkelijkheid tot uitdrukking kwamen. Een idiografische benadering van de gebeurtenissen in 1789 in Frankrijk verwijst bijvoorbeeld naar de waarden ‘liberté, egalité et fraternité’ die toen tot uitdrukking kwamen.

·Een benadering die de werkelijkheid opvatte als uitdrukking van waarden, liep het gevaar van waardenrelativisme, het geloof dat waarden altijd plaats-, tijd- of cultuurgebonden zijn.

Om dit probleem te ondervangen ontwierp Rickert een stelsel van transcendentale waarden, die onze waarneming van waarden mogelijk maken. Deze poging was niet overtuigend.