Openbare orde
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 533 keer
Ordehandhaving
De stadsbesturen werden meestal gemonopoliseerd door de rijke families (handelaren / grondeigenaars)
- voerden zowel de politieke als rechterlijke en uitvoerende macht uit
- benoemden wel gerechtsofficieren
- sinds 1170 werden er door de Graaf van Vlaanderen ambtenaren uitbetaald die baljuw, schout of ambtsman werden genoemd
Vetevoering
In de steden gold vrede, hoewel veel ridder(familie)s zich het veterecht toeeigenden. Veel stadsbezitters probeerden echter getuigen en bewijzen te vinden van misdrijven.
- Na een wraakneming of verzoening moesten de ridders zich weer als vrienden gedragen, op straffe van boete.
- De elite kon hieraan meestal ontsnappen.
- Schepenen noch gerechtsofficieren moesten vetevoering bestrijden of veroordelen waardoor de wraakcultuur bleef bestaan.
Professionalisering van de rechtspraak
Noord – Italië
Podestà = soort rechter die van buiten de stad kwam en onafhankelijk kon beslissen è ondervond minder invloed van de clans è terugdringen clans en vetevoering: men streeft naar vrede!
West – Europa
- Later werden de rechtsofficieren van buiten de stad gehaald om partijdigheid te omzeilen. Ze werden na de eedaflegging voor zes jaar benoemd en konden een opleiding krijgen (naar voorbeeld van de Noord en Midden Italiaanse steden).
- Ideaal = ‘bonum commune’
- Opkomst strafvervolging => duurzame vrede
Clans
Toch bleven de grote families de steden beheersen. Ze hadden een hiërarchie in afstamming. Andere elites, knechten en dienstpersoneel sloten zich bij hen aan.
- riddercode was wet
- zetelden in grote, machtige herenhuizen ter bescherming tegen de rivaliserende clans
- gemeentelijk bestuur had niet genoeg middelen om deze clans te overheersen.
Vrede in de steden
Uiteindelijk organiseerde de clans zich in partijen. De stadsbesturen wierpen zich op als verdedigers van het algemeen belang, bijgestaan door juristen. Zo konden ze zich boven de partijen verheffen.
ð Hierdoor kwam er terug vrede in de meeste steden.
ð Anderen werden echter nog eeuwen overheerst door vetevoeringen.
