Variaties per regio

Kapitaal intensieve regio’s zijn regio’s waar zich een grote concentratie van kapitaal voordeden. De kooplieden en financiers speelden een centrale rol aangezien zij de financieringsmogelijkheden van de staat vergemakkelijkten door het gebruik van efficiënte en pijnloze belasting op handel of door de aanwezigheden van goede kredietmogelijkheden. Dit leidde tot een spreiding van de financiële inspanningen. Daarnaast legden zij belangrijke beperkingen op aan de controle van de staat op individuen en huishoudens en stonden zij duurzame bureaucratieën of de vorming van een centrale uitvoerende macht in de weg.

Dwang intensieve regio’s hadden machthebber die hun inkomsten uit directe belastingheffing haalden en oorlog voerden via conscriptie. De macht was voornamelijk in handen van landheren en dorpshoofden die een intermediaire controle uitoefenden. Dit kwam meestal voor in streken van extensieve veeteelt en zelfvoorzieningslandbouw met weinig steden en handel (Rusland, Polen, Hongarije). Het ging hier vaak om een combinatie van machtige adel en aanzienlijke staatsbureaucratie.

Regio’s van gekapitaliseerde dwang waren een soort tussensituatie van beide anderen. Het ging om gebieden met uitgestrekte landbouwzones (gewapende lacht in handen van autonome landsheren) en handelssteden (met geconcentreerd kapitaal uit de handel). Vaak gaat het hier om gebieden waar men vaak de term feodaal of in de zeventiende en achttiende eeuw absolutistisch op plakte. Machthebbers steunden hier zowel op landheren als handelaren dus haalden hun inkomsten zowel uit land als handel en creëerden op die manier een duale staatsstructuur. Het gaat hier om staten die vanuit militair en diplomatiek oogpunt de belangrijkste Europese staten waren zoals Engeland, Frankrijk en Pruisen.