Venetië

Het in 1204 gevestigde Latijnse keizerrijk maakte het voor de Venetianen mogelijk hun netwerk van handelsposten aanzienlijk uit te breiden in de Egeïsche Zee en op de Peloponessos.

- In 1212 gingen ze op Kreta over tot het stichten van een kolonie. Later werden nog andere eilanden, zoals Euboea, gekoloniseerd en voorzien van een plantage-economie en slavenarbeid.

- Ruim voor 1300 hebben mediterrane handelssteden zo een kolonisatiebeweging op gang gebracht die vanaf de 15^e eeuw haar voortzetting zou vinden langs de Afrikaanse kusten en daarna over de oceanen.