Intern
langzame verhoging agrarische productiviteit: overschotten konden worden verhandeld (meestal ging het om gespecialiseerde producten => ontstaan specialisatie)
Extern
omkering krachtsverhouding W-Europa- omliggende culturen:
- demografische groei
- groeiende pol stabiliteit (lokaal)
- stilvallen externe veroveringen
(~Industriële Revolutie):
- Handel neemt prominentere plaats in samenleving
- ingrijpende vernieuwingen: * transport
* handelstechnieken
* producten
* organisatie (boekhouding, kredieten, verzekeringen)
- Italië speelt rol Engeland tijdens IR
Het Europese wonder: de toegenomen autonomie der steden zorgde voor de ontwikkeling van een eigen samenlevingspatroon. Deel van dat patroon was het streven naar rijkdom dmv Handel. Gevolg: Europa komt weg uit achtergestelde positie.
- grote steden oefenden specialistische functies uit (groot verzorgingsgebied) à afhankelijkheid bepaald door hiërarchie van markten à grote steden – kleine steden – platteland à tot 3 à 5 niveaus
- geografen spreken i.v.m. bovenstaand punt over ‘concentrische modellen’, omdat de verzorgingsgebieden van steden op de kaart een reeks tegen elkaar aanliggende cirkels toont (met daarin kleinere cirkels à kleine steden)
- deze hiërarchie is het sterkst uitgebouwd in Noord-Italië: grote mate van autonomie à grote steden bevoordelen zich sociaal-economisch en politiek ten opzichte van kleine steden en het platteland – elders was er meer druk van de monarchale staten en ontwikkelden de machtsverhoudingen zich minder in het voordeel van de steden
DUS: Steden ontwikkelden eigen politiek-sociale constructies om gezamenlijke vitale belangen te behartigen à leidde soms tot marktsystemen met koloniale dimensies
à uitbreiding van macht territoriale vorstendommen à competentieconflicten; ook samenwerking
steden waren ook afhankelijk van het platteland: voedsel à veel burgers belegden hun kapitaal buiten de stad à marktgerichte teelt en inkomsten in de vorm van natura à steden oefenden macht uit over omliggende platteland
