>>> essentiële factor voor het overwicht van het Duitse Rijk in Europa:

- de koningen grondvesten hun macht op die van de kerk

- Kerk was ten nauwste verbonden met Rijk

Systeem

- overheidsfuncties + bezittingen en inkomsten, inclusief militaire, voor bisschoppen en abten

→ Duitse koningen verleenden territoriale vorstendommen aan bisschoppen die zo wereldlijk en geestelijk gezag tegelijkertijd uitoefenen in gebieden die elkaar niet steeds overlapten ( vb. Sticht)

- hooggeschoolde geestelijken aan het hof met functies als kanselier en andere; ook kerkelijke waardigheden zodat zij in naam van het kerkelijk patrimonium hun diensten aan het Rijk konden vervullen

- kerkelijke dignitarissen (d.i...)soms verkozen omwille van politieke trouw i.p.v. hun religieuze kwalificaties

- Duitse koningen = hoogste beschermheren christenheid en actief in ondersteuning kerstening

Priestercelibaat

eigen dynastiek patrimonium onmogelijk door priestercelibaat (<> lekenvazallen);

=> toch ruilrelaties tussen geestelijken en vazallen in de vorm van bescherming, schenkingen en culturele diensten ( vb. communie, huwelijk,...)

>> aanspraak op materiële en persoonlijk weldaden Kerk door belangrijke families

>> prelaten worden machtswellustigen

Aartsbisschoppelijke katheder van Maagdenburg

Duitse missiepost tegen Slavische heidenen

>> samenwerking Kerk en Rijk

>> saamhorigheid van de verschillende volkeren in het Rijk

Bouwkunst

Bouw van grandioze kathedralen:

- kerk van Maagdenburg door Otto I

- kathedraal van Bamberg door Hendrik I

- dom te Spiers door Koenraad II

Ottoonse bouwkunst:

- karakteristiek is de architecturale conceptie; westpartij even zwaar accent als het naar het oosten gerichte koor

- symmetrie van geestelijke en wereldlijke macht tot uiting door twee torens van gelijke hoogte aan elke zijde

- troonzaal boven het westportaal opdat de koning de mis kan volgen in verheven positie (loge)

Organisatie

→ enerzijds verkozen keizerschap op basis van beste militaire prestaties anderzijds tendens koningschap erfelijk

→ vier stamhertogdommen, vermoedelijk ontstaan door territoriale verdediging tegen Magyaren en Slaven, met (gedeeltelijk etnische basis);

- Saksen

- Franken

- Zwaben

- Beieren

Geschiedenis

- 911; Karolingische dynastie sterft uit

- 919- 921; Hendrik de Vogelaar (hertog van Saksen) wordt verkozen tot koning in ruil voor verregaande autonomie voor de Beierse hertog in zijn hertogdom

>> Duits koningschap is verzekerd

>> maar; tegengewicht van de hertogdommen

- 929; Hendrik I laat zoon Otto I erkennen als zijn enige troonopvolger om de continuïteit van hun dynastie te waarborgen tegen rivaliserende hertogen en gefrustreerde familieleden

- Otto I (936- 973)

- Otto II (973- 983)

- Otto III (994- 1002); geboren in 983; tijdens zijn elfjarige minderjarigheid hebben de twee weduwen van de twee voorgaanden samen met de aartsbisschop Willigis van Mainz het regentschap

- traditie van verkiezing wordt uitgehold tot zorgvuldige onderhandelingen, maar de belangrijkste rijksvorsten slaagden er toch in het principe van de koningsverkiezing overeind te houden

- Hendrik II (1002- 1024); verwierf nooit werkelijk gezag in Saksen

- Koenraad II (1024- 1039); bekleedde geen vorstenrang alvorens de Salische dynastie

>> bewijs dat het Duist koningschap zelfs los van etnische basis verankerd was

- familiebanden vormden een essentieel element instrument in de consolidatie van de koninklijke macht (bevoorrechte zonen, huwelijksstrategies,...)

>> persoonlijke machtsuitbouw in plaats van trouw aan de vorst

- 944: Otto I lijft vanuit zijn Hausmacht ( = patrimonium van de dynastie) rest Lotharingen in

>> gebiedsuitbreiding richting Westen

- 1034: inlijving koninkrijk Bourgondië

>> westelijke grens langs de lijn Rhône, Saône, Maas en Schelde

Geografisch

- verschillende entiteiten; naast Germaanstalige volkeren ook Romaanstalige, Latijnse en West –Slavische

>> grote communicatieproblemen

>> culturele verschillen aanwezig; maar beperkt ( Magyaren en Slaven)

- het Rijk is onderverdeeld in ‘Marken’ ( = kolonisatiegebieden); vb. Oostmark, Steiermark; Karintië,...

>> doel; terugdringen Slaven, Magyaren en buitenposten van het Byzantium

- voortdurende strijd tegen rivalen tijdens de 10^e eeuw

>> zwaarbewapende ruiterij verschafte de militaire stootkracht die bij omringende volkeren veel minder ontwikkeld was