Contextuele theorie
- Gepubliceerd in Psychologie
- Lees 2991 keer
Grondlegger intergenerationele of contextuele theorie: Boszormenyi-Nagy (vond vorige theorieën te beperkt).
Hij ervoer dat gezinstheoretische benaderingen zich louter richten op het kerngezin en op de interactie tss gezinsleden in het hier en nu.
Volgens Nagy: in de analyse van problemen zou men minsten 3 generaties moeten betrekken + de
sociale en historische context van elke generatie
Deze benadering is een combinatie van systeemtheoretische en psychodynamische opvattingen.
Relationeel-ethisch model
Nagy ontwikkelde een model met 4 dimensies die samen de relationele context van een individu
vormden:
1) Dimensie vd feiten: aspecten die worden beïnvloedt dr iemands oorsprong, ras, sekse,
oorsprong,..
2) Dimensie vd psychologie: aspecten mbt het innerlijk vh individu: eigen behoefte, egosterkte,…
3)Dimensie vd interactie: mbt communicatie- en interactiepatronen, coalities, rolverschillen, …
4) Dimensie vd relationele ethiek: overkoepelt de 3 andere dimensies: mbt evenwicht tss geven en
nemen in relaties (*), loyaliteit,…
(*) Geven: heeft betrekking op zorg dragen en verantwoordelijk zijn voor een relatie
Nemen: krijgen en ontvangen in een relatie vd ander
=> Evenwicht tss geven en nemen, wnr dit nt is, dan kan er gn betrouwbare relatie ontstaan
Loyaliteit
= de trouw aan mensen met wie men een relatie heeft, en die een op voorrang gerechtigde aanspraak hebben bij het aangaan van een band
Ouders en kind:
- kind heeft zijn leven te danken aan ouders: loyaliteit verschuldigd aan de andere kant: ouders zijn verantwoordelijk voor het op de wereld zetten vh kind,terwijl het kind hier nt om heeft gevraagd
- fundamenteel met elkaar verbonden
- wederzijdse rechten en verplichtingen
- band die niet verbroken kan worden
Vormen van loyaliteit:
- Basale loyaliteit = loyaliteit die ontstaat dr het feit dat het kind uit zijn ouders geboren is
- Verworven loyaliteit = loyaliteit die wordt opgebouwd; versterking drdat de ouders beschikbaar
zijn voor het kind
- Verticale loyaliteit =loyaliteitsbanden tss ouders en kind
- Horizontale loyaliteit = loyaliteitsbanden tss broers, zussen, partners, vrienden, … (verworden)
Overloyaal & deloyaal
Overloyaal = in overdreven mate loyaal zijn; weinig vrijheid, nauwelijks een sociaal leven
Deloyaal = men is nt meer loyaal aan de ouders; band wordt verwaarloosd en verbrokkelt
Loyaliteitsconflicten
Loyaliteiten komen in botsing-> keuze maken waardoor men aan de ene partij (over)loyaal wordt en aan de andere partij deloyaal is.
=> deze conflicten zijn eigen aan het bestaan
Bv. scheiding ouders
Gespleten loyaliteit
= tegenstrijdige eisen van beide ouders zorgen ervoor dat kind slechts loyaal kan zijn aan 1 ouder
Balans tss geven en nemen
=> weegschaal: het kind streeft nr evenwicht bij verstoring: - gewicht wegnemen bij de ene ouder wnr dit nt werkt
- gewicht toevoegen bij de andere ouders -> schuld
Balans bestaat ook tss partners, broers, zussen, vrienden, …
Roulerende rekening
Begin: ouders geven
kinderen nemen
Later: ouders nemen (moeten zich openstellen om te ontvangen) kinderen geven (ze moeten een rekening vereffenen)
Probleem: ouder geeft te weinig -> kind voelt zich uitgebuit->nt in staat om later zelf te geven ouder neemt te weinig->kind blijft in schuld->buitengewoon veel geven => geschiedenis kan zich zo herhalen