Hebben neiging om de acties/pech van anderen toe te schrijven aan persoonlijkheid(niet aan situationele factoren)
vb. we vinden daklozen vaak dom en lui ipv denken dat ze enorme pech hebben gehad
Waarom zijn soldaten loyaal aan het leger als ze tijdens trainingen zwaar afzien(roepen, schreeuwen, geen slaap, geen privacy)
Als we ervaring hebben waar ons gedrag botst met onze opvattingen/ overtuigen -> cognitieve dissonantie
Theorie: mensen die vrijwillig iets doen wat botst met hun opvattingen/normen -> komen in een bijzonder gemotiveerde psychische toestand(=cognitieve dissonantie)
Ze proberen dus een situatie in strijd met hun normen op te lossen op twee manieren:
- Gedrag veranderen
- Cognities veranderen
Samengevat: iemand die een tegenstrijdigheid ervaart tussen zijn cognities en zijn gedrag(dissonantie), reduceert het conflict door zin denken aan te passen aan zijn gedrag. (zie boek p544)
Verklaart veel:
- Waarom voelt een vrouw zich aangetrokken tot een man die haar mishandelt?
Door krachtige drang tot zelfrechtvaardiging gaat ze het slechte proberen te vergeten en focussen op het goede.
Zoals gezegd -> voelen aangetrokken tot knappe, nabije, openhartige mensen..
In realiteit zijn al onze vrienden/partner ongeveer hetzelfde als ons. Verklaring is de
Theorie van de verwachte waarde: De beslissing om wel of geen energie in een nieuwe vriendschap te steken wordt bepaald door de waarde die we aan een ander toe kennen(zoals bv fysieke aantrekkelijkheid, humor, interesses) tov verwacht dat de vriendschap inderdaad van de grond zal komen.
Verspillen geen tijd in relaties die bij voorbaat kansloos lijken
Vb steken onze energie in zo aantrekkelijk mogelijke mensen die ons ook aantrekkelijk vinden.
! Uitzondering: mensen met negatief zelfbeeld -> geneigd om relatie aan te gaan met mensen die dit zelfbeeld bevestigen
Mensen ->extreem competent zijn -> afstand houden want denken toch afgewezen te worden bij benadering
Deze 4 factoren verklaren veel maar er zijn uitzonderingen:
- Waarom voelt een vrouw zich aangetrokken tot een man die haar mishandelt?
- Waarom wil iemand lid worden van een vereniging als dat gepaard gaat met een vernederend inwijdingsritueel?
Zoals gezegd: goede relatie -> uitwisseling van voordelen(materieel & immaterieel)
Theorie: onderdeel van de theorie over sociaal leren -> de mensen die we het aardigst vinden zijn de mensen die ons een maximale beloning geven tegen minimale kosten
-> kosten en baten van een relatie overzien
4 factoren -> voorspellers van aantrekkingskracht/ontstaan relatie:
1) Nabijheid
Mensen met wie we nauwer contact hebben en die we vaker zien -> sneller bevriend
Als de aantrekkelijkheid gelijk is tussen twee mensen -> eerder bevriend met de meeste nabije(beloningen zijn gelijk maar kosten zijn lager)
2) Gelijkheid
Het principe van gelijkheid zegt dat we ons meer aangetrokken voelen tot mensen die op ons lijken, want de beloningen zijn groter.
Vb. meeste mensen trouwen met iemand die even oud is, men geraakt meestal bevriend met jongeren die zelfde politieke en religieuze ideeën hebben
Men is gelijk wat betreft normen, waarden, interesses, overtuigingen..
3) Jezelf laten zien
Jezelf laten zien in een relatie is het delen van persoonlijke informatie en gevoelens als deel van een proces dat enige tijd duurt en waarbij vertrouwen wordt ontwikkeld.
Vertrouwelijkheden delen is erg belonend.
Om deze fase te bereiken -> kost vel tijd
4) Fysieke aantrekkelijkheid
Mooi zijn is voordeel in wereld van relaties(knap zijn -> mensen kennen positieve eigenschappen aan je toe)
Zowel tussen mensen met hetzelfde geslacht en mensen met verschillend geslacht(maar mannen gevoeliger voor vrouwelijk schoon dan vrouwen)
Men is aangetrokken tot mensen met “gemiddelde” kenmerken(gemiddelde vorm/omvang)
Extreem knappe mensen -> negatief: mensen vinden ze ijdel/materialistisch qua levenshouding + extreem knap & verlegen: mensen beschouwen je als koel, onverschillig en superieur
Voelen ons aangetrokken tot mensen die iets te bieden hebben(cadeautjes geven, vriendelijk behandelen, instemmen, plezier…)
Maar niet als we gevoel hebben -> eigenbelang/hypocrisie
We willen ook relaties waar beide partijen beloningen ontvangen(ipv iemand die alleen neemt en niets geeft)
