Onrechtmatige daad
- foutaansprakelijkheid: foutief gedrag vereist vooraleer slachtoffer aanspraak kan maken op vergoeding. Er zijn 3 elementen:
1. Fout:
- materiële foutelement: van zodra niet voldaan is aan een specifieke door het recht voorgeschreven verplichting, en er dus niet wordt gehandeld als een normaal zorgvuldige huisvader
- morelefoutelement: schuldbekwaamheid of heeft men wel voldoende ontwikkeld geestesvermogen?
- uitsluitingsgronden: overmacht, onoverwinnelijke dwaling, zelfverdediging, ..
2. Schade= een juridisch beschermd belang, waarbij alle schade moet worden betaald
- materiële schade
- morele schade
- toekomstige schade (obv. kapitalisatie)
- werkelijke schade: het verlies van een kans bv. afstuderen
- er kan schadebeperking worden ingeroepen als het ook deels de fout is van het slachttoffer
Rechter gaat de waarde van de schade beoordelen naar bilijkheid en eerlijkheid
3. Oorzakelijk/causaal verband = alleen de schade die veroorzaakt is door de fout moet vergoed worden, en hierbij zijn 2 fasen: conditio sine qua non en in concreto
- conditio sine qua non: zonder de fout was de schade nooit gebeurt
- in concreto: de belangrijkheid van de fout is irrelevant
Als er meerdere oorzaken zijn geldt de equivalentieleer: alle fouten staan op dezelfde lijn
bv: student haalt verkeersbord weg waardoor jij de verkeerde straat inrijdt en een fietser omver rijdt: student en chauffeur zijn allebei evenzeer aansprakelijk
- subjectieve of schuldaansprakelijkheid: er moet een fout zijn+ men moet zich van die fout bewust zijn
- directe aansprakelijkheid: aansprakelijkheid voor eigen daad
Aansprakelijkheid zonder eigen fout:
- risicoaansprakelijkheid: als risico zich voordoet moet men instaan voor de schade, ongeacht de fout (werkgevers, ouders)
- objectieve aansprakelijkheid: de fout staat vast en er is geen schuld vereist (je bent krankzinnig en beseft niet dat je effectief een fout begaat)
- indirecte aansprakelijkheid: aansprakelijkheid voor daden van iemand anders, zaken waarvoor men moet instaan (bv: ouders, dieren, leerkrachten)
- aansprakelijkheid van ouders: ouders hebben vaak een polis burgerlijke aansprakelijkheid voor de fouten aan 3e gemaakt door de kinderen
- aansprakelijkheid van WG: de werknemer is altijd ondergeschikt en dus is de WG verantwoordelijk, zelfs wanneer de uitvoering geen directe band houdt (bv: business dinner, je drinkt te veel wijn, je veroorzaakt een ongeluk, de WG is aansprakelijk). De WN kan wel gelimiteerd aansprakelijk worden gezet (afspraken staan in AO)
- aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden: gebrek aan toezicht?
- aansprakelijkheid voor zaken: men is aansprakelijk voor de schade van zaken die men onder zijn bewaring heeft
- bv: er ligt een bananenschil in de auditorium en je valt. Wie heeft het gedaan? Dat is moeilijk te bepalen:
- intrinsiek: gebrek aan de zaak zelf
- extrinsiek: gebrek door omstandigheden (universiteit zal aansprakelijk worden gesteld voor de bananen)
- een producent is ook aansprakelijk voor alle schade die veroorzaakt is aan een product die hij in de handel heeft gebracht omdat er onaangekondigde of onverwachte schadelijkheid is opgetreden
- aansprakelijkheid voor dieren: geldt voor de eigenaar of degene die het dier bedient terwijl hij hem in gebruik heeft (dus de juridische bewaring geldt niet alleen voor de feitelijke bewaarder)
- aansprakelijkheid voor gebouwen: geldt alleen bij onroerende goederen
