Wanneer is er geen vrije wil?

• Wilsgebreken: de wil van 1 van de partijen is aangetats door een gebrek waardoor de wilsverklaring van de geschaaddepartij berust op verkeerde gegevens en de betrokkene zou de verbintenis niet zijn aangegaan als hij wel goed geïnformeerd was of voldoende vrij was geweest
  • dwaling: je had een verkeerde voorstelling van de zaken of je het een vergissing gemaakt als je de juiste toelichting had gehad, had je rechtshandeling niet gesteld. Omdat het gemakkelijk is om op deze manier elke zaak aan te kaarten wordt er uitgegaan van 2 voorwaarden:
    • het was een dwaling over een essentieel onderdeel van het contract (wat vaak gebeurt bij contracten intuiti personae)
    • moet verschoonbaar zijn: zou een normale mens dezelfde fout kunnen maken? Deze normale mens wordt ook wel gesitueerd binnen dezelfde leefomgeving (een student vergelijken met een andere student, een ouder met een andere ouder,..)
  • bedrog: er zijn dingen verzwegen. Hierbij werd er dus een dwaling met opzet veroorzaakt, en deze kan gaan over essentiele elementen maar ook over bijkomende kenmerken. Voorwaarden:
    • bedrog moet opzettelijk zijn
    • het bedrog moet bepalend/doorslaggevend zijn in het maken van een keuze of binden aan een contract
    • hoeft niet verschoonbaar te zijn
    • overdrijving≠bedrog! bv: Dovy Keukens: was dit reclamespotje overdrijving of bedrog?

Sancties kunnen inhouden: relatieve nietigheid van de overeenkomst en/of een bijkomende schadevergoeding

• geweld: wordt maar heel zelden aanvaard. Iemand is hierbij moreel of fysiek gedwongen om een toestemming te geven. Voorwaarden:
  • geweld moet doorslaggevend zijn
  • geweld moet op een redelijk mens ook indruk maken (verschoonbaar?)
  • er moet een onmiddelijke vrees voor een aanzienlijk kwaad ontstaan
  • het geweld moet onrechtmatig zijn

bv: topman Belgacom kijkt naar kinderpornosites en de werkgever heeft dit gezien. Bij het ontslag van de topman had hij normaal hele grote sommen geld moeten krijgen, maar de WG heeft een ander voorstel: onderteken dit contract en je krijgt 20 000 euro en we zwijgen hierover, als je niet tekent zeggen we alles aan je vrouw en brengen we het uit naar de media. In alle paniek tekent de topman: was dit geweld? In feite wel, maar voor de RB niet, omdat deze topman een slimme mens is

• Benadeling: dit is niet gelijk een wilsgebrek omdar de partijen in vrije wil en in volle bewustzijn de overeenkomst hebben gesloten. Hier ondervindt 1 persoon een geldelijk nadeel. Voor de RB zal dit geen reden zijn tot ontbinding, want getekend is getekend.