Cultuurschok

Wat betekent het om in het buitenland te wonen, waar je voor elke handeling een nieuwe reeks ketens van handelingen moet leren? De vanzelfsprekendheid van de keten van handelingen valt weg.

Cultuurschok is een proces dat de aanpassing weergeeft vanuit het leven in een bekende, voorspelbare omgeving naar het leven in een land waar alles nieuw is. Alles is anders, onvoorspelbaar en onzeker van landschap, klimaat, mensen, taal, voedsel tot geloof en vakanties.

Iedereen die naar een ander land verhuist om daar te gaan studeren, werken of leven, kan tegen zo’n cultuurschok aanlopen (vb. studenten, expats, immigranten). De inzichten over een cultuurschok zijn natuurlijk ook bruikbaar voor wanneer je zelf mensen uit het buitenland ontvangt: zij maken immers in bij aankomst in België dezelfde fasen van cultuurschok door.

Fasen in cultuurschok

De beleving van cultuurschok varieert van individu tot individu. Uit verschillende onderzoeken blijkt er wel een patroon te zijn met een aantal fasen. Niet alle mensen doorlopen alle stadia.

Het cultuurschokproces begint al voor het vertrek, met een gevoel van gespannen onzekerheid.

Meteen na aankomst ervaren velen een opwindend ‘vakantiegevoel’. De duur van deze fase kan sterk variëren: bij de ene persoon twee à drie maanden, bij de andere twee weken of een paar dagen.

Dat wordt gevolgd door een periode van grote emotionele en lichamelijke spanning. Dit is een teken dat je hard aan het werken bent om de nieuwe cultuur te leren. Voor sommige mensen is die spanning zo groot dat ze besluiten naar huis te keren.

De meeste mensen leren geleidelijk aan nieuwe vaardigheden en passen zich aan de nieuwe cultuur aan. Aanpassingsstrategieën en de tijd die nodig is om zich aan te passen verschilt van persoon tot persoon.