De onderzoeksvraag is waar het in het onderzoek allemaal om draait. Het kan om zelfstandig onderzoek zijn maar ook op evaluatie gericht zijn, evaluatie van een programma, van het effect ofwel de impact van de interventie. Bij een onderzoek gaat het altijd om het gevolg van, we willen weten wat van het gebeurde na een behandeling aan die behandeling is toe te schrijven.
Een onderzoek moet zo worden opgezet dat de vraag beantwoord kan worden, de onderzoeksvraag stuurt het ontwerp. Indien de vraag niet beantwoord kan worden proberen we deze te benaderen.
In meer kwalitatieve vorm begint het onderzoeksproces niet met een vraag maar met een richting. Uit observaties en bevindingen wordt een onderzoeksvraag gedestilleerd. Hier stuurt de dataverzameling de onderzoeksvragen -> grounded theory, de gegevens; grounded data.
Grounded theory is geschikt voor onderzoek naar relatief onbekende fenomenen.
De vrijheid van de onderzoeker is betrekkelijk: de geldschieters moeten het programma goedkeuren. Daarnaast stuurt de wetenschappelijke literatuur het onderzoek en perkt het in (aangezien wetenschappers afgerekend worden op hun wetenschappelijke productie).