2 klassieke studies:
Netwerk = een geheel van actoren die door relaties met elkaar verbonden zijn. Interactie hetgeen wat een netwerk bindt.
Netwerktheorie: maakt gebruik van mathematische & statistische analyses om empirische studies van netwerken te maken. Daarbij zijn de knopen in de netwerken doorgaans individuen, maar dat is niet strikt noodzakelijk.
-> centraal: relationele benadering, waardoor het individu & het institutionele kader dimensies zijn die onmogelijk in een hiërarchische verhouding kunnen staan.
-> de netwerktheorie is NIET methodologisch individualistisch NIET methodologisch holistisch.
Een individu kan geen sociale handelingen stellen in een sociale leegte. Sociaal kapitaal refereert aan een stabiel & geïnstitutionaliseerd netwerk van relaties die mobiliseerbaar zijn i.f.v. de eigen doelstellingen.
= een ongrijpbare en immateriële kapitaalsvorm neemt een relationele vorm aan -> netwerk behoort tot de kern van sociaal kapitaal.
2 eigenschappen van sociaal kapitaal:
Dominantie van een marktgeoriënteerde economie is niet zozeer een universeel maatschappelijk verschijnsel is, maar wel een historisch lokaliseerbare vorm van sociale constructie. Markten zijn een typische vorm van organisatie om in de menselijke behoeften te voorzien, maar niet de enige !! Markten worden gemaakt door de samenleving; moderne vorm van sociale constructie van markten.
Centrale vraag: hoe kan de genese of het ontstaan van moderne markten verklaard worden?
Antwoord: zoeken door te kijken naar het aantal processen & gebeurtenissen van politieke, relationele familiale aard. -> markten zijn globaal gezien geconstrueerd door mensen.
Studie rond de klokverkoop op de fruitveiling - aardbeienverkoop, dicht bij het idee van volmaakte mededinging.
Centrale punt in de studie: deze mededinging is niet vanzelf gekomen, maar mogelijk gemaakt door een coalitie die het bestaande marktevenwicht deed verschuiven.
Examenvraag Januari 2009
Ontstaan van de vrije aardbeienmarkt (Sologne):
Voorheen: +/- volledig in handen van de opkopers die optraden als tussenhandelaars tussen boeren & groothandelaars. De tussenhandelaars hebben een machtige positie. Invoering vrije marktsysteem -> op fruitveiling.
De invoering van een systeem komt niet vanzelf. Dit hebben moderngezinde boeren ontwikkeld samen een adviseur.
-> gevolgen: - kwaliteitsverbetering door onderlinge concurrentie. producten worden homogener
-> Technologieën, technieken & organisatie van de producten waren meer op elkaar afgestemd.
Conclusie: een markt is een constructie die op een bepaald moment in de tijd ontstaat (kan zo ook ophouden). Bovendien bestaan er talloze bedreigingen voor het functioneren van een sociaal geconstrueerde markt.
2 belangrijke invalshoeken:
Een derde eigenschap (eerder impliciet): het karakter van markten kan een vergaande invloed hebben op het functioneren, de aard en de eigenschappen van sommige bijzondere markten.
Instituties worden in de neoklassieke economie vaak genegeerd. Enkel de markt blijft over. De rationele handelingstheorie bestudeert ze wel.
De invloed van instellingen op het gedrag: onderzoek naar de sociale ruil in kleine informele groepen, en groei naar organisaties. Hier sluit deze theorie nauw aan de NIE.
Bourdieu => sociaal kapitaal = netwerken.
Sociaal kapitaal is dat deel van menselijke verhoudingen die actie vergemakkelijken.
Er bestaat bij de rationele handelingstheorie 3 soorten kapitaal
- menselijk kapitaal: vaardigheden, kennis, … in een individu
- fysiek kapitaal: economisch.
- sociaal kapitaal: dit zit vervat in relaties tussen mensen. (belangrijke factor nutsmaximalisatie)
