heeft zijn doel en betekenis in zichzelf (-> verlaten van imitatie-theorie), het kunstwerk is een wereld op zich, geen enkel deeltje is toevallig, maar noodzakelijk voor een functionerend geheel (zoals bij een organisme).
-> Streven naar een eenheid die met de verlichting verloren ging.
Belangrijk is een de reflectie binnen de romantiek, een reflectie verbonden met een Kantiaans bewustzijn van de scheiding. De kunst = de ervaring bij uitstek van de eindigheid.
De romantici willen vanuit een filosofische droom een nieuwe kunst gemaakt zien.
Deze keer geen klassieke retorica die regels oplegt -> een volledig autonome kunst
Ook hier weer een zuiver esthetisch oordeel: belangeloos, zonder begrip, ! ! ! enkel op het gevoel en toch algemene instemming vraagt. Het verschil met het schone zit ‘em in het remmende effect.
Tegenover het sublieme geplaatst , ontregelt een vormeloosheid de werking van kennisapparaat. Vb: storm, zee, rots, blabla (onbepaalde contouren).
Er gaat geen reële dreiging van het object uit, het ziet er enkel zo uit. De mogelijkheid verzwolgen te worden, da’s kicken zenne.
Het sublieme is niet meer door de verbeelding te vatten (en dus ook niet door het verstand), te veel tijdruimtelijke impressies, al de rest lijkt klein.
-> bovenzintuigelijke impressie.
Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal
Het oordeelsvermogen schakelt van het zintuigelijke niveau over naar dat van de rede. Er wordt van de verbeelding geëist een onaanschouwelijk idee aanschouwelijk te maken -> mislukt -> superioriteit rede. De paradox van het sublieme: geconfronteerd met de begrensdheid van zijn verbeelding, ontwaakt in het subject een vermogen het oneindige te denken.
Deze niveauswitch vertaalt zich in een gevoel van ambivalentie: beklemmend tekort voelt als vreugdevolle overvloed, het subject dat tot niets herleid is, ervaart iets dat alles te boven gaat: zijn (bodemloze) vrijheid -> met het sublieme raakt de mens aan de grond van de zedelijkheid.
En dan nog vier alinea’s die me te veel worden.
Wanneer er algemene instemming voor een ! ! ! ! ! ! smaakoordeel verwacht wordt, is dat omdat de kenvermogens, verbeelding en verstand, goed op elkaar afgestemd voelen. Dat voelen van het respecteren van een algemene norm, gaat terug op de rede. Een smaakoordeel in niet en wél op begrippen gebaseerd.
Niet, omdat men anders rationeel over esthetische kwesties zou kunnen beslissen. Wél, omdat er desondanks wel over gediscussieerd wordt. Het is een idee van de rede, dat op de achtergrond meespeelt en de hoop motiveert om te vergelijken en te debatteren.
Voornamelijk is dit het IDEE VAN DE VRIJHEID, grondvoorwaarde van het ethisch handelen.
-> Het esthetische gevoel = ervaring van objectieve manifestatie van vrijheid.
Kant noemt schoonheid het symbool van de zedelijkheid.
De redelijke mens kan niet anders dan moreel belang hechten aan alles wat het belangeloze spel van de verbeelding opwekt. En dus hecht de rede belang aan kunst, als deze belangeloos is (wat zelden is).
De natuur is een mooi model voor zo’n soort kunst. De natuur (als kunst) viseert geen doel, maar is toch doelmatig. Dit omdat zelf wie niet uit is op begrip, de natuur verbeeldt en begrijpt, omdat de natuur zich nu eenmaal zo aan ons presenteert (dat schrijven wij haar alleszins toe). Om deze gunst draait schoonheid, niet om begrip. (=Quatsch)
(De brug tussen subject en object, menselijke vrijheid en natuur, wordt nogmaals gelegd doordat er een soort vrijheid achter de natuur werkzaam is die aan beide ten grondslag ligt.)
Het oordeelsvermogen blijft echter reflexief: wij interpreteren de natuur alsof ze zich opzettelijk aan ons presenteert. De gunst waarover we spreken is er een die wij opnemen, niet eentje die zich aanbiedt.
En dan een deel waar ik geen hol van snap, over nog meer breuken en alweer vrijheid en out of the blue over het genie. En woorden als proliferatie helpen daar écht niet bij, Dominiek.
aangedaan door de vorm van dit object ervaar ik een belangeloos welbehagen waarbij mijn voorstellingsvermogens (verbeelding en verstand), zonder begrip, op een zodanig doelmatige wijze samenstemmen, dat ik bij elk ander redelijk wezen bijval mag verwachten.
Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal
Wat geeft schoonheid ons dan? (zonder begrip, zonder belang en zonder doel) Wel, de loutere vorm waarin iets aan ons verschijnt. Bv een appel op een schilderij: Het is een appel zoals hij zich toont wanneer we hem vrij laten om vanuit zichzelf te verschijnen, wanneer we even ophouden onze belangen, begrippen of doelen op de appel te projecteren (niet om op te eten, ...)
Het esthetisch genietende subject beleeft lust aan de aanwezigheid van een pure voorstelling. Het zelfgevoel ‘dit mag ik als universeel mededeelbaar beschouwen’ wordt geschonken door een radicaal buiten: een ding dat qua betekenis volledig openblijft en waarvan ik het bestaan zelfs niet eis.
In de opvattingen over kunst, blijft Kants schoonheidsoordeel aanwezig in die zin dat alles wat hij schrapte, aanwezig blijft: zonder doel blijkt het gevoel van een perfecte doelmatigheid, zonder begrip blijkt een lust aan de begrijpelijkheid zelve en aan het zonder belang wordt een ethisch belang gehecht.
Kant scheidt het esthetische van het natuurlijke, zintuigelijke, cognitieve en ethische, maar benadrukt tegelijkertijd de band tussen deze domeinen. Die band is het schone.
De brug die hij echter wil creëren is een fata morgana van de rede, ook voor de latere romantiek.
Uit belangeloosheid volgt algemeenheid, maar hoe kan ! ! ! ! ! ! een subjectief oordeel de pretentie hebben algemeen te zijn? Volgens Kant zijn er twee smaakoordelen: zuivere en natuurlijke. Bij natuurlijke zegt men ‘dit smaakt lekker’ waarbij men de persoonlijke gewaarwording toegeeft.
Bij zuivere zegt men ‘dit is schoon, waarbij men algemene instemming verwacht.
Er bestaat dus een subjectief gevoelde algemeenheid en dit omdat het op een vreemde manier aanleunt bij het verstand.
Het is de samenwerking tussen verbeelding en verstand waarvan genoten wordt bij een schoon object, het is een formeel genot. Het is nu net die eenstemmigheid van verbeelding en verstand die de constitutie van kennis vormt en dus heeft ook het esthetische smaakoordeel met verstand te maken.
De schoonheid wordt ervaren als een gunst omdat desnoods alles te begrijpen valt, behalve de mogelijkheid van het begrijpen zelf.
Kants analyse hierover is geen esthetica omdat het niet uitgaat van de kenmerken ! ! van een al dan niet schoon object. Zijn vraag is waarin een smaakoordeel gegrond is. Hij onderscheid er vier momenten in:
(1) Een belangeloos welbehagen. Dit gevoel is subjectief , maar niet enkel zintuigelijk omdat het belangeloos is (er is geen begeerte in het spel die aanwezigheid van het object eist). De beoordeler is dus VRIJ omdat hij niet afhankelijk is van die materiële aanwezigheid.
Als brug over de kloof die Kant maakte tussen het domein van de ! ! ! ! natuur(wetten) en dat van de vrijheid met mens als ethisch wezen.
Kant is radicaal modern omdat hij een onttoverd universum voorlegt, waarin de mens zijn uiteindelijke bestemming verliest. De kloof is er evenals een in de mens zelf: tussen het geestelijk subject dat zich in vrijheid de wet oplegt en tussen het lichaam van de natuurwetten. Tussen morele rede en verstand.
-> Het oordeelvermogen moet dit herstellen, maar eigenaardig is dat het geen kennis aanbrengt of regels voor het handelen oplegt, het dient enkel als verzorgende brug. Voor Kant is oordelen ‘het bijzondere bij een algemeen begrip onderbrengen’ Onderscheid tussen twee reflexieve oordelen: theologisch en esthetisch.
Theologisch betreft de natuur, levende organismen waaraan een gerichtheid op een doel wordt toegekend is reflexief omdat het geen objectieve waarde heeft: het is een hypothetische veronderstelling die verschijnselen niet anders kan begrijpen dan naar analogie van de wil op een doel.
Het is een kennisoordeel, het werkt met begrippen. Dit in tegenstelling met het radicaal reflexieve esthetische oordeel die het object voorstelt op het lust- of onlustgevoel van het subject.
De brug die Kant maakt is een paradoxale doordat ze des te meer de onoverbrugbaarheid benadrukt. Hoe kan een gevoelsoordeel immers aanspraak maken op noodzakelijkheid of algemeengeldigheid? (Jezus, ik snap er geen knijt van.)
Omdat zowel verbeelding, verstand en rede een oordeel algemeen mogelijk maken, is er sprake van een brug. Denk ik.
Kant breidt zijn onderzoek naar kennis uit naar de wil in zijn Kritik Der Praktischen ! ! Vernunft: hij beschrijft niet de wereld, maar het kader waarbinnen deze wereld noodzakelijk aan ons verschijnt en door ons kan worden herkent. Een inspectie naar de rede op praktisch vlak.
Dit draait echter niet uit op een of andere zedenleer, maar op de vraag naar de regels die de rede het handelen voorschrijft en naar de basis van deze regels. !
Net zoals kennis mogelijk is door ordening van verschijnselen door het verstand, zo is morele wil mogelijk door het ordenen van verlangens. En vergelijkbaar met de a priori vormen van het verstand, zo heeft ook de morele wil een a priori zedenwet. Deze zegt dat de mens handelt vanuit een plicht en dus belangeloos. Dit vereist onafhankelijkheid van allerlei neigingen (waar ieder natuurwezen onderhevig aan is), los van de natuurwetten die onze zintuigen regeren.
-> Voor gehoorzaamheid aan de plicht, is het subject VRIJ, dat is de grondvoorwaarde van zedelijkheid.
Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal
OMDAT er echter geen verstandelijk begrip van vrijheid bestaan, aangezien er geen zintuigelijke ervaring/aanschouwing aan beantwoordt, blijft dit idee van vrijheid tot een praktische, morele sfeer beperkt. Toch wordt dit bovenzintuigelijke idee door de praktische rede als grondprincipe erkend.
Algemeen geldende kennis is mogelijk, zegt Kant. Kijk maar naar de ! ! ! ! fysica van newton. Waarom nemen we de iets als de zwaartekracht aan voor ‘waar’.
Waaraan is deze zekerheid ontleent? Duidelijk niet enkel aan logica, maar ook op waarneming en ervaring. Het verstand echter, legt algemene begrippen op aan de ervaring. bv. hoe water in alle gevallen en bij noodzakelijk 100° kookt en dat dit geen toevallige samengang van twee verschijnselen is, maar een relatie van oorzaak-gevolg. Deze begrippen of categorieën van algemeenheid, noodzakelijkheid en causaliteit gaan de zintuigelijke waarneming te buiten. Ze zijn reeds in het verstand aanwezig, ze zijn a priori. Deze a priori begrippen/vormen zitten niet enkel in het verstand, maar ook reeds op het niveau van de zintuigelijke waarneming, namelijk de vormen ‘tijd en ruimte’.
-> kennis is dus een proces waarbij passief ontvangen empirische indrukken door verstandsbegrippen actief worden verwerkt.
MAAR welke regels bestaan er voor het betrekken op de chaos van de waarneming voor deze verstandsbegrippen?? Er moet een soort voor-vorming zijn in functie van het verstand: DE
VERBEELDING. Deze structureert de wereld zoals deze voor de zintuigelijke waarneming verschijnt tot een wereld van objecten die onder begrippen kunnen worden gebracht
-> een bemiddelende functie tussen zintuigen en verstand.
De transcendentale is het vermogen dat er aan ons een wereld a priori verschijnt en niet in een ordeloze chaos van impressies. Het vormt de verschijnende wereld om tot een stand van zaken waarover een verstandelijk oordeel kan worden gevormd.
-> Dit betekent een beperking van de menselijke kennis (juist omdat ze menselijk is). In tegenstelling tot bij Plato schuilt kennis niet in het wezen van de dingen, maar in wat het verstand en de verbeelding er van construeren. Onze werkelijkheid is het resultaat van een ordeningsproces, een verschijning in a priori vormen in tijd en ruimte, geregeerd door causaliteit.
Het idee van God, Ziel en de Wereld is dus geen begrip van het verstand, maar wordt daarom niet verworpen, het is een metafysische notie, waar geen ervaring aan beantwoord en waarover geen theoretische kennis mogelijk is.
Ze voldoen aan de behoefte van de rede om de grenzen van de ervaring te overschrijden.
n. musculocutaneus: BBC
- m. brachialis
- m. biceps brachii
- m. coracobrachialis
n. radialis: BEST
- m. brachioradialis
- extensoren
- supinatoren
- triceps
n. ulnaris:
sens. dorsolateraal
sens. lateraal onder knie
sens. dorsolateraal
