Ze hebben zich ook verder toegelegd op de legimitatiestrategieën van het kapitalisme en hoe de heersende klassen er alles aan doen om, wanneer hun maatschappij model ter discussie wordt gesteld, dit snel weer proberen te herleiden naar technische problemen waarvoor rationele oplossing bestaat.
=> Ze gaan verder zoeken welke controlemechanismen de staat allemaal heeft om de grote onderlaag in bedwang te houden.
- FOUCAULT:
=> gaat beschrijven hoe in de 18de eeuw al diegene die niet beantwoorden aan de nieuwe maatschappelijke normen opgespoord en ter correctie opgesloten werden in allerlei verschillende instituten zoals scholen, gevangenissen, ziekenhuizen, gekkenhuizen,…
=> hij wil aantonen dat deze disciplineringsprocessen die dan op gang komen bijzonder diep in het leven van de mensen hebben ingegrepen.
- Walter BENJAMIN:
=> een materialistische geschiedenisopvatting moet datgene denken wat in traditionele burgerlijke geschiedenisopvatting is weggelaten.
Materialistisch => diegene die zich het leed van de slachtoffers en de overwonnenen herinnert.
Burgerlijk =>
1. De staat representeert een machtsgroep en niet iedereen/alle individuen. Moest de onderlaag protesteren dan heb je nu allerlei manieren om ze te laten protesteren.
=> allemaal vormen van controlemechanismen zoals bijv media die zich onderhuids afspelen en dus is de onderdrukking veel subtieler dan vroeger.
Vb. Rechten aan arbeiders zijn sociale verbeteringen die illusie creëren.
2. Het kapitalisme bevat een economisch mechanisme dat zijn reproductie verzekert. Een kleine groep mensen heeft namelijk het monopolie over de productiemiddelen. Er is dus een heel groot deel van de mensen dat onder economische dwang verplicht is hun arbeidskracht te verkopen aan de kapitalisten om te kunnen overleven. Zij hebben namelijk niet de nodige productiemiddelen om zichzelf te kunnen tewerkstellen.
3. Er zijn ideologische factoren aan het werk in het kapitalisme. De ongelijkheid van de loonarbeidsverhoudingen wordt verdoezeld door de juridische fictie van het arbeidscontract.
- Kapitalist is niet geïnteresseerd om totaal inkomensloze klasse te krijgen.
- We zijn dichter bij elkaar aan het komen i.p.v. Marx die dacht dat we verder uit elkaar gingen groeien
Al deze vooropgestelde zaken gaan leiden tot een revolutie stelt Marx.
Waarom? De kapitalist wil winst maximaliseren in die competitieve positie.
Hoe? Door steeds meer arbeidswaarde af te nemen tot op het niveau dat de arbeider nog net kan overleven.
Kapitalisten vagen elkaar weg en enkel nog een paar grote groepen blijven over die zich gaan centraliseren.
Gevolg: enorm groot proletariaat + beperkt aantal kapitalisten
=> Als je nu de bloemen van de ketenen wegneemt en proletariaat doet inzien dat dit niet kan, dan heb je REVOLUTIE. Je zal dan een dictatuur van het proletariaat krijgen die alle macht naar zich toetrekt!
OPGEPAST: nu zijn we nog niet aangekomen in het communisme!
Daarvoor moet je de enkele kapitalisten doen inzien dat ze fout waren en die dus heropvoeden.
* schreef HET COMMUNISTISCH MANIFEST (1848, samen met Engels) waarin zijn denkbeelden stonden over de economie, klassenstrijd en revolutie.
Later zal dit verder uitgebouwd worden in DAS KAPITAL.
* ACHTERGROND 1: De Franse Utopisten
Door het ontstaan van de steden ontstaat ook ongelijkheid.
* ACHTERGROND 2: Engelse politieke filosofie (Ricardo + Smith)
“DAS KAPITAL” => hoe zit het economische systeem in elkaar.
Arbeidswaardeleer is iets wat hij uit de Engelse politieke filosofie haalt.
Waarom hebben dingen waarde en waarom die bepaalde waarde?
In economie: Aanbod gering => kan je er veel voor vragen.
Hiermee heeft het niets te maken!
Waarmee wel: vb. Water => kunt ge zo uit de lucht halen, daar is niet veel werk aan, dus is het niet veel waard
vb. Diamanten => veel werk om die te vinden en dan nog los te krijgen, dus wel veel waard.
* ACHTERGROND 3: Het Duitse Idealisme
1. HEGEL “Geist”
=> houdt zich bezig met de metafysica van de geschiedenis. Volgens hem zit er een geest in die geschiedenis die zich gaat actualiseren in de wereld en de zich voortdurend verder ontwikkeld richting de totale vrijheid.
(= geschiedenis waarin vrijheid zich realiseert. )
vb. Aristocratie => Bourgeoisie => Democratie => Constitutionele democratie (= een democratie waarin vrijheidsrechten zitten)
Deze laatste is het moment waarop “der geist” zich realiseert.
Volgens Hegel was de Pruisische staat dit eindpunt.
! Hegel moest stellen dat alle sociale tegenstellingen verzoend zijn, want de geschiedenis van maatschappelijke verdeeldheid moet voorbij zijn om haar objectief te kunnen beschrijven.
Deze ontwikkelingsgedachte vinden we ook terug bij Marx zijn klassenstrijd.
Hij was het niet eens met het eindpunt van Hegel omdat hij dagelijks allerlei ellende ondervond in de Pruisische staat.
Ook bij hem is er: These - Antithese
Synthese
These – Antithese
Synthes
Hij ziet dus in de klassen DIALECTIEK (door middel van tegenstelling de waarheid/werkelijkheid bekomen): => Er is altijd strijd tussen klassen.
vb. Industriële Revolutie => leidt tot een nieuwe klasse die nieuwe antithese vormen, nl het Proletariaat. Deze gaat de burgerij uitdagen en je krijgt de revolutie van het Proletariaat. Kapitalisten worden verdrukt zodat de arbeidsresources kunnen herverdeeld worden. Uiteindelijk zal men dan de kapitalisten heropvoeden tot communisten. De macht is gedeeld geworden en alle klassen worden weggevaagd en je bent aangekomen in de communistische staat.
! Ook hier vinden we de redenering van bij Hegel terug dat men pas de geschiedenis kan overzien als men haar voleinding postuleert. Marx projecteert het einde van de maatschappelijke verdeeldheid echter niet in het heden, maar in de toekomst.
2. FEUERBACH
=> Spreekt over het mechanisme van vervreemding (= antireligieuze filosofie)
Hij stelt dat er iets vreemd aan de hand is in de religie: Ze scheppen een God en dan gaan ze er zich aan onderwerpen. Dit vindt hij zeer bizar!
De mens geraakt vervreemd van zijn origine.
Marx ziet deze vervreemding ook in actie met de arbeid:
Arbeid definieert wie je bent, daar komt uw waarde + identiteit vandaan.
In het kapitalisme: proces van vervreemding van de arbeid!
=> ze wordt u namelijk afgenomen door de kapitalist die uw arbeid inhuurt.
MAAR: het loon dat je er voor krijgt, weerspiegelt dan niet de waarde van uw arbeid. In Marx zijn ogen, ontneemt de kapitalist arbeidswaarde bij de individuen die dit genereren. => Arbeiders worden soort van zombies.
In deze context wijst Marx ook religie helemaal af!
Religie zijn volgens hem de bloemen op de ketenen. Ze verhindert ons onze problemen te erkennen en op te komen voor onze rechten. Die bloemen maskeren dat dit lot eigenlijk niet zo erg is als wij denken en maskeert dus ook deze vervreemding.
=> leeft in cultuur van Engelse gentlemen en hier bevinden zich volgens hem de juiste pleasures.
LIBERTY => idee van persoonlijke vrijheid
UTILITY => grootste nut voor grootst mogelijk aantal
=> gaat het idee van de nutsfunctie kwalificeren. Welke pleasure willen we?
In zijn ogen: vroeger => utilitarisme = phylosophy of pigs
Hij stelt: het moet gaan over de juiste pleasure. Welk plezier is beter?
=> de eenvoud/duidelijkheid en het brutale van Bentham valt weg bij hem en het wordt complexer. Het neigt terug naar Aristoteles: Wat is het juiste leven?
Voorbeeld: Publiek dronkenschap = wettelijk verboden.
Mill zegt: Solitary drunk zijn moet kunnen, het hoort bij onze vrijheid. We moeten eens kunnen falen en ons eens kunnen vergissen.
zit duidelijk soort van GROEI-IDEE in:
Het juiste plezier kan je bereiken door vrijheid en te groeien.
!Het gaat hier wel niet over algemene vrijheid, maar functionele vrijheid om te kunnen groeien als persoon!
=> AUTONOOM INDIVIDU: iemand die zeker graad van zelfstandigheid heeft bereikt en die zichzelf beperkingen gaat opleggen.
- HET PRUDENTIALISME (staat lijnrecht tegenover dit idee van Mill):
=> gaat nadenken over limiet van eigenbelang:
“Minimaliseer de pain en maximaliseer uw nut volgens uw self-interest” domineert in de economie.
MAAR: dat eigenbelang gaat altijd in strijd komen met de moraal.
=> Er is straf nodig en geen zelfgroei zoals bij Mill. De pain factor van de brutale straf zal hen laten doen wat ze moeten doen.
Vb. verhaal over Ring van Gyges (Plato)
De ring maakt het personage onzichtbaar en die kan nu onbestraft dingen doen want niemand ziet hem. Van zodra de strafdruk wegvalt, verdwijnt de moraal als sneeuw voor de zon en komt het eigenbelang naar boven!
- Waarom doen we dat niet vaker zo helemaal dronken zijn op straat en meer aan eigenbelang denken als de hoeveelheid blauw op straat toch zo klein is?
Of ander voorbeeld: je hebt geld nodig…
1) geld verdienen 2) geld lenen 3) oud vrouwtje overvallen
Ons eigenbelang is al grotendeels bepaald onder het topje van de ijsberg van de moraal (onzichtbaar), waar normen en waarden geïnternaliseerd zijn. Ze bevatten een complex aantal regels die geïncarneerd zijn in ons gedrag. Ze zijn uitgekristalliseerd voor ze naar boven komen en daardoor negeer je in het geval dat je geld nodig hebt de optie “oud vrouwtje overvallen”.
De wet wordt marginaa
