Menu

Wetten? Causale verklaringen?

(= een algemeen beginsel dat een onveranderlijke relatie tussen meerdere veranderlijken weergeeft)

Zo komen er ook heel wat wetten voor in de economie:

Wet van het dalende grensnut:

Het meerdere nut dat men verwerft door de laatste eenheid van een geconsumeerd goed wordt steeds geringer.

- actoren verkiezen bundels van g en d die variëteit bezitten

Wet dalende vraagfunctie

Als de prijs van een goed stijgt zal er minder van dat goed w gevraagd.

De substitutiewet

Hoe schaarser een goed, hoe groter zijn relatieve substitutiewaard; zijn marginale waarde stijgt in relatie tot de marginale waarde van het goed waarvan minder wordt gevraagd.

De wet van de maximalisering van de utiliteit

Een actor maximaliseert zijn totale utiliteit als de verhouding tussen de marginale waarde van om het even welke 2 gegeven goederen gelijk is aan de verhouding tussen hun prijzen.

- utiliteit = maar voor bevrediging (satisfaction) uit de C van een pakket g en d

Dergelijk wetten drukken een vast verband uit tussen meerdere veranderlijken. De wetten van de economie zijn afhankelijk van de betekenisgeving.

Max Weber betoogt dat de begrijpende verklaring de causale niet uitsluit maar zelfs noodzakelijk aanvult. Volgens Weber heeft de economie iets te maken met middel-doelrelaties. (def L Robbins)

Volgens Weber is die relatie tussen doelen en middelen perfect toegankelijk voor wetenschappelijk onderzoek.

Men kan dit doelgerichte handelen echter ook causaal gaan interpreteren. Een doel is de voorstelling van een effect, waarbij de voorstelling de oorzaak van een handeling kan worden.

Maar die ‘wetten’ helpen je alleen om in specifieke gevallen beter de causale bijdrage van een handeling te begrijpen.

Maar het opstellen van wetten is in de cultuurwetenschappen niet het doel van het wetenschapsbedrijf. Dit alles impliceert niet dat de resultaten van de cultuurwetenschappen ‘subjectief’ zijn, in die zin dat zij voor de ene persoon wel en voor de andere niet geldig zouden zijn.

Lees meer...

Experimentele wetenschap?

Normaliter leiden economen uit hun modellen voorspellingen af, die zij dan proberen te toetsen aan de realiteit. Elke bevestiging leidt tot de overtuiging dat de uitgangsveronderstellingen correct waren en dat het werkelijk gedrag van mensen kan worden verklaard op grond van die veronderstellingen.

Gewoonlijk is de economie geen experimentele wetenschap.

- Betekenissen

Volgens Sahlins heeft de hedendaagse economie geen oog voor de symbolische systemen waarbinnen de ‘gebruikswaarde’ wordt bepaald. Dit klopt niet volgens Hayek en Steedman.

Volgens Hayek moet een coherente verklaring voor het gedrag van een actor gebeuren in termen van de betekenissen die de actor geeft aan zijn handelingen.

Steedman voegt daaraan toe dat de goederen en diensten die relevant zijn voor het begrijpen van de V of het A van een individu niet uitsluitend kunnen worden beschreven in een fysicale of chemische taal. Mensen vragen voor hun fysiologische behoeften niet naar voedsel maar naar wat volgens hen geldt als voedsel, men moet dus ook de sociale praktijken kennen waarbinnen ze worden gebruikt.

Sahlins schrijft ten onrechte de stelling toe dat ‘nut’ een ‘materiële’ eigenschap zou zijn van dingen. Nuttige dingen hebben wel een materiële drager, maar wat hen nuttig maakt, zijn de menselijke doelen waarbinnen de vormen van die dingen betekenis krijgen.

Maar Sahlins heeft wel gelijk als hij zegt dat economen zich meestal niet afvragen waar de preferentie-ordeningen van individuen vandaan komen en dat zij utiliteiten als gegeven beschouwen.

Sahlins valt het naïeve beeld van de sociale actor als max. utiliteitsgericht aan .

We besluiten dat de economie een wetenschap is die zich bezighoudt met de sfeer van de betekenisgeving.

Lees meer...

Samuelson en Nordhaus:

“Economics is the study of how people and society choose to employ scarce resources that could have alternative uses in order to produce various commodities and to distribute them for consumption, now or in the future, among various persons and groups in society.”

Volgens Gary Becker baseert de economische wetenschap haar verklaringen en voorspelling op enkele typische simplifiërende vooronderstellingen. Hij vermeldt de volgende:

  • Actoren gedragen zich maximaliserend

Zij maximaliseren een bepaalde waarde in functie van de verwachte waarde opgeleverd door de alternatieven Z1 ….. Zm.

  • De vooronderstelling van het marktevenwicht

Er bestaan markten die de gedragingen van de deelnemers coördineren.

  • De vooronderstelling van stabiele functies

Preferenties van actoren veranderen niet substantieel in de tijd.

Lees meer...

Economie: welk soort verklaringen

Modellen?

(= een voorbeeld dat toelaat de belangrijkste relaties tussen de componenten van een proces vast te leggen)

of

(=een geheel van simplifiërende vooronderstellingen mbt een bepaald werkelijkheidsdomein)

Wiskundige modellen spelen een heel grote rol in de economische wetenschap.

Modellen laten voorspellingen toe over werkelijkheidsdomeinen en/of geven verklaringen voor gebeurtenissen in dat werkelijkheidsdomein.

Sommige auteurs nu proberen de ‘economie’ inhoudelijk te definiëren , m.a.w. door te zeggen wat economie bestudeert: enkele voorbeelden:

L. Robbins

“ the forms asumed by human behaviour in disposing of scarce means”

“the science which studies human behaviour as a relationship between ends an scarce means which have alternative uses”

J. Craven:

“Economics is the study of the methods allocating scarce resources and distributing the product of those resources, and the study of the consequences of these methods of allocation and distribution.”

Lees meer...

Conclusies uit deze drie verklaringen:

  • De hypothesen lopen sterk uiteen
  • Elias: vervlechtingsdynamiek (de scheiding tussen het Es, het Ich en het Über-Ich wordt sociaal veroorzaakt)
  • Sahlins: eenheid van betekenissystemen (verwijst net zoals Douglas naar symbolische systemen)
  • Douglas: sociale functionaliteit
  • Freud: bestaan van het onbewuste (hij gaat uit van een onveranderlijke psychische structuur die het gedrag bepaald)
  • Verklaringswijzen lopen sterk uiteen:
  • Elias: causaal
  • Sahlins: unifiërend
  • Douglas: functionalistisch (soort causale verklaring)
  • Freud: causaal en unifiërend
Lees meer...

Mary Douglas: Structureel-functionalisme

Ook Mary Douglas meent dat symbolische systemen een belangrijke plaats innemen in de sociale wereld. Zij voegt daar wel de gedachte aan toe dat de symbolische structuren in verband staan met de sociale structuren.

Laatstgenoemde zouden inhoud en vorm van eerstgenoemde bepalen.

De symbolische structuren hebben een functie namelijk het versterken, beschermen en bestendigen van de sociale orde.

Douglas gaat als voorbeeld de verboden geformuleerd in Leviticus en Deuteronomium (2 bijbelboeken) nemen. (p.53)

Volgens Douglas heeft het geen zin om elke regel apart te verklaren. Ze hebben maar zin in een totaalconceptie van de wereld, volgens welke het volk van God moet gescheiden blijven van andere volkeren (tweedeling).

De gedacht van heiligheid drukt zich onder andere uit in de gedachte dat het lichaam integer en een perfect recipiënt dient te zijn. Vanuit die logica kan men begrijpen dat wat het lichaam zelf af- of uitstoot onrein wordt bevonden.

De tweedeling tussen integere en niet-integere dingen passen de joden toe op hun wereldvisie, zei verdelen de wereld in drie: aarde, water en lucht.

Om een verbod te verklaren moet je de symbolische structuur terugvinden. In tegenstelling tot Sahlins meent Douglas dat men die structuren op het diepere niveau zelf nog eens kan verklaren door de symboliek te relateren aan de sociale structuren.

De sleutel van deze logica is de tegenstelling tussen de dingen binnen en buiten de goddelijke alliantie (vb. opvattingen over de lichamelijke perfectie en alles wat het lichaam afstoot wordt als onrein gezien zoals menstruatiebloed,…). Deze opvattingen over reinheid en onreinheid dienen als analogieën om een algemene gedachte van sociale orde uit te drukken. Zij symboliseren kenmerken van de sociale structuur die door de leden van die sociale structuur bijzonder relevant worden geacht.

Telkens weer merkt men dat allerlei groepen de sociale structuur projecteren op het menselijke lichaam. Alle lichaamsproducten worden ‘gevaarlijk’ bevonden en omringd met bijzondere voorzorg. De lichaamsopeningen zelf worden ook als punten ervaren waarlangs het lichaam gemakkelijk kan worden gekwetst of ondermijnd.

Waar Sahlins en het structuralisme het houden op de autonoom verklarende kracht van symbolische systemen, voert Douglas een andere gedachte aan: symbolische systemen vormen gehelen die je vanuit een betekenisrelatie moet benaderen. Maar op een dieper niveau ligt de sociale structuur aan de basis van de symboliek. Zij voert twee soorten verklarende relaties aan:

  • Symbolische systemen zijn functioneel voor het verdere bestaan van de sociale structuur: de symbolische systemen zijn er om de sociale structuur te bestendigen. Dit noemt men functionalistische verklaringen.
  • Symbolische systemen worden veroorzaakt door de sociale structuur door analogische overdracht. Dit is een causale verklaring.

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen