Kapitalisme = economisch systeem dat door mensen is gecreëerd, maar dat tegelijkertijd volgens zijn eigen wetten evolueert.

= uitbuitingssysteem
heeft een eigen logica, eigen dynamiek
leidt volgens sommige tot de neergang van alles.

Verschillende theorieën in het kapitalisme:

1. Theorie van de meerwaarde: de ondernemer wil meerwaarde creëren. De ruilwaarde van een goed wordt bepaald door de hoeveelheid arbeid die erin werd geïnvesteerd. Een kapitalist zal steeds minder betalen aan zijn arbeider, dan dat de meerwaarde die gecreëerd wordt. De sterkte van uitbuiting bepaalt de grootte van de meerwaarde.

2. Accumulatietheorie: door de concurrentiestrijd zal de ondernemer een deel van de winsten moeten herinvesteren in de uitbreiding&innovatie van de productie. Ook de bourgeoisie is een lijdend voorwerp van de wetmatigheden van kapitalisme.

3. Crisistheorie: crisissen van overproductie zullen elkaar sneller opvolgen (verarming van de consumenten). De periodes van hoogconjunctuur zullen niet volstaan om de lage conjunctuur te compenseren.

4. Concentratietheorie: door sterke concurrentie & steeds sneller terugkerende crisissen daalt het aantal ondernemingen in de sector. Dit kan/zal leiden tot monopolie/oligopolie. (5.) Verpauperingstheorie: onvermijdelijke verarming van het proletariaat. De bewustwording is noodzakelijke evolutie die in het kapitalisme vervat zit.

Stratificatie verwijst naar de ongelijkheid in de samenleving, de indeling in verschillende lagen.

Marx deelt de mensen in a.d.h.v. de economische positie van de personen ( economisch).

Klassen = groeperingen die van elkaar te onderscheiden zijn op basis van hun relatie tot `de productiemiddelen van een bepaalde economie.

In de industriële-kapitalistische economie: 2 klassen
-bourgeoisie: controleren de productiemiddelen
-proletariaat: bezitten geen productiemiddelen en moeten arbeid verkopen.

-> Botsen met elkaar,basis voor klassenstrijd.

Deze indeling op het criterium van het bezit van de productiefactoren is een zijde van de
klassenpositie => objectieve criterium van de economische positie.
=> toestandsklasse = ‘an sich’
=> bewustzijnsklasse = ‘für sich’

Proletariaat valt enkel onder ‘an sich’, ze zijn niet bewust van de uitbuiting
Bourgeoisie bevat beide (an & für sich), ze zijn bewust van hun positie en hun middelen/bezittingen.