Menu

Ontstaan van de sociologie: Duitse Sonderweg

Economie was een reeds gevestigde waarde wanneer sociologie zijn academische erkenning zocht (eind 19e eeuw).

Grondlegger van de franse sociologie: Auguste Comte. De eerste sociologen gingen ervan uit dat sociologie de andere wetenschappen overbodig zou maken.

De tol dat sociologie als discipline betaalde, was een beperking van haar ambities en onderwerpen. Minder bezighouden met economische topics, meer met de sociale problemen. Vb: Chicago School: beschrijving van concrete sociale problemen (armoede, immigratie, integratie, …)

Duitse Sociologie: Methodenstrijd de strijd tussen economen van de theorie van het marginale nut en de historische economische school. Historisch economische school had een pedigree van 2 generaties vooraanstaande economen op het moment van het uitbreken van de Methodenstrijd.

5 kenmerken van deze school

1. School zet zich af tegen benadering van economie tijdens de ‘Verlichting’; men moet de verschillen tussen de verschillende volkeren& naties beschrijven, i.p.v. universele wetmatigheden te zoeken.

2. School poneerde dat elk volk een onverklaarbare eigenheid heeft die een drijvende kracht is in de geschiedenis. Deze ‘Volksgeist’ = organisch geheel; begrijpen kan door zich niet alleen te focussen op de actuele, maar ook op de historische economische omstandigheden.

3. Centraal: zoektocht naar universele ontwikkelingsstadia van beschavingen.

4. Een economie ontwikkelt zich niet alleen i.f.v. haar geschiedenis, maar ook van andere velden/sferen van het maatschappelijke leven.

Empirisch onderzoek: in kaart brengen van relaties tussen economie & andere maatschappelijke instituties.

5. Economie bekleedt tussenpositie tussen de natuurwetenschappen en geesteswetenschappen. Historische economie bevat zowel natuurlijke als mentale fenomenen.

Carl Menger = antagonist in de Methodenstrijd; bepleit de bestaansmogelijkheden van een theoretische/zuivere economie => aanval op 2 fundamentele peilers van de H. E.

School:

  • verwerpt het idee: een supra-individuele eenheid zou de elementaire eenheid van analyse kunnen zijn van de economie.
  • een actuele economische toestand kan maar begrepen worden als we de historische genese ervan kennen.

Lees meer...

Sociologen koesteren hun klassiekers

Sociologische canon = sociologisme: het klakkeloos nabouwen van de klassieke teksten met nauwelijks een meerwaarde in de hedendaagse theorieproductie.

Economisme: het opsluiten van de studie van de klassiekers in een historiserend specialisme dat verder geen uitstaans heeft met de contemporaine theorievorming.

Klassieke exegese: dit is een interpretatie van een tekst, in principe op basis van de intenties van de auteur, de tijdsomstandigheden en de ontstaansvoorwaarden.

=> Alle 3 onderscheiden zich van een effectief & efficiënt gebruik van de klassieke sociologie voor hedendaagse theorievorming.

Lees meer...

Sociologen wilden alles, en eindigden met de restjes

Institutionaliseringproces: de vestiging van de sociologie als een maatschappelijk erkende en gesteunde wetenschappelijke discipline. Elementen van deze vestiging zijn het ontstaan van sociologische leerstoelen, faculteiten, studies, diploma’s, …

Sociologie: van een wetenschap met bijna alomvattende ambities naar het specialiseren in een beperkt aantal topics die nauw samenhingen met de ‘nieuwe’ industriële samenleving.

=> Mainstream sociologie: sociale problemen onderzoeken.
~ August Comte: historisch & dogmatische volgorde van wetenschappen
~ dilemma: hoge ambities vs. Academische plaatsje. => vluchten naar de sociale problemen.

Lees meer...

Sociologie bestudeert sociale verandering

2 vormen van onderzoek naar sociale verandering die ON-wetenschappelijk zijn:

1) monistische theorieën: gaan ervan uit dat de evolutie steeds in 1 richting gaat, zonder terugvallen, m.a.w. en vaste richting in proces van sociale verandering.

vb: economische groei steeds volgens vaststaand en lineair patroon (niet waar: zie economische crisis (2008).

2) monocausale verklaringen: 1 enkele factor verklaart het geheel van een veranderingsproces.

vb: economische vooruitgang is te danken aan innovatieve ondernemers

4 soorten theorieën over sociale verandering:

1) trendmatige theorieën: th. Die op zoek gaan naar algemene en +/- onomkeerbare evoluties in de samenleving(en).

~ Civilisatietheorie van Elias: een proces van sociale verandering dat over vele eeuwen

Economische Sociologie – academiejaar 2009-2010 heen liep, waarbij mensen in moderniserende samenlevingen steeds meer zichzelf leerden te beheersen (dwang => zelfbeheersing i.p.v. lijfstraffen)

~ Auguste Comte & 3 stadia van geestelijke evolutie: 1) theologische 2)metafysische 3) positieve stadium.

2) formele theorieën: gaan over de vorm van een veranderingsproces

~ cyclische & conjunctuurtheorieën. Ze handelen enkel over de vorm van verandering, in vaste vormen, in dezelfde opeenvolging.

3) wetmatige theorieën: deze kunnen geformuleerd worden als proposities van “als A dan B”.

~ wet van politieke mobilisatie

4) causale theorieën: concentreren zich op de oorzaken of factoren van het veranderingsproces.

Lees meer...

Sociologie is een reconstructieve van de sociale constructie

Sociale constructie: Kern = ons handelen wordt bepaald door de dingen die we denken dat werkelijkheid zijn, i.f.v. wat wij denken wat werkelijkheid is.

-> Thomas-theorema: de werkelijkheid om ons heen wordt steeds door mensen gedefinieerd en geëvalueerd, vooraleer ze op een/andere manier aanleiding geven tot handelen.

-> mensen geven een betekenis aan situaties en die is per definitie meer dan de objectieve situatie

  • Sociale constructie van het sociale: voortdurend, gelijktijdig proces opnemen (internalisering), ze vervolgens herbevestigen (externalisering), waardoor er een sociale werkelijkheid ontstaat die objectief is, buiten de mensen staat (objectivering), wat geen begin of einde kent.
  • Sociale constructie van de materiële of fysieke werkelijkheid: wij kennen de werkelijkheid enkel via onze eigen definities ervan, niet op een rechtstreekse manier. We kunnen ons wel vergissen en fouten maken. Het mag duidelijk zijn dat de sociale constructie de materiële beperkingen van het zijn niet opheft.

Elke vorm van sociale constructie is relevant, omdat het gevolgen heeft voor het menselijk handelen. Kennis is dus een groot stuk afhankelijk van onze sociale constructie.

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen