De meeste internationale transacties geven aanleiding tot betalingen in geld van bepaalde landen of groepen van landen = buitenlandse deviezen of buitenlandse valuta.

Voor het economisch beleid van een land of groep van landen is het van belang statistieken te hebben over het geheel van de internationale transacties met het buitenland.

Betalingsbalans verschaft een overzicht van alle transacties van een land of groep van landen met het buitenland gedurende een bepaalde periode (vb 1 jaar)

Op de betalingsbalans worden enerzijds verrichtingen geregistreerd die aanleiding geven tot ontvangsten van buitenlandse deviezen, en anderzijds verrichtingen die uitgaven van buitenlandse deviezen met zich meebrengen.

We delen de betalingsbalans op in 3 rekeningen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de verandering in de officiële deviezenreserves.

• Lopende rekening = uitvoer en invoer van goed/diensten, inkomens ontvangen uit en betaald aan het buitenland en de lopende transfers. Om enkel de uitvoer en de invoer van goederen aan te duiden, wordt te term handelsbalans gebruikt.

Inkomens op de lopende rekening = inkomens uit arbeid verricht in het buitenland en inkomens uit kapitaal belegd in het buitenland.

Lopende transfers = leveringen van geld of van goederen, waar geen directe prestatie tegenover staat.

• Op de kapitaalrekening vinden we aan de ontvangstenzijde beleggingen (inclusief leningen) die door buitenlandse overheden, financiële instellingen, bedrijven en particulieren worden gedaan in de Eurozone.
• De officiële reserves van de Eurozone omvatten de deviezenreserves van de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale banken van de EMU-lidstaten.

In principe is de betalingsbalans in evenwicht vermits elke transactie aanleiding geeft tot een boeking aan de ontvangsten- en aan de uitgavenzijde. Blijkt dat er geen evenwicht is, dan wordt een post “vergissingen en weglatingen” toegevoegd.

Bij een economische analyse laten we de veranderingen in de officiële reserves buiten beschouwing. Anders uitgedrukt beschouwen we de som van de saldi van de lopende rekening en de kapitaalrekening. We spreken dan van een evenwicht op de betalingsbalans als de som van die twee saldi nul is.

Er is een positief/negatief saldo als de som van de 2 saldi positief/negatief is.

Bij een overschot nemen de officiële deviezenreserves toe, bij een tekort dalen ze.

De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) definieert een werkloze = iemand die niet werkt, onmiddellijk beschikbaar is voor een betrekking en er actief naar zoekt.

Wie er daar niet aan voldoet, behoort ofwel tot de groep van werkenden ofwel tot de niet-actieven.

Het is niet eenvoudig vast te stellen of iemand die niet werkt, ook beschikbaar is voor werk en er actief naar zoekt.

Om werklozen te tellen, worden 2 methoden gebruikt:

• gegevens gebruiken van de administratie die toezicht houdt op de uitvoering van de werkloosheidreglementering: Rijkdienst voor Sociale Zekerheid (RVA)
  probleem: ze houdt geen rekening met de werklozen die niett ingeschreven zijn bij de RVA, en wel met diegene die wel geregistreerd zijn als werkloos, maar die niet voldoen aan de 3 voorwaarden van de definitie.
• Uitvoeren van een uitgebreide enquête: jaarlijks door het NIS in samenwerking met het Bureau van de Statistiek van de Europese Unie.

Men berekent de werkloosheidsgraad: die wordt bepaald als het procentueel aandeel van de werklozen in de beroepsbevolking of:

De werkloosheidsgraad op basis van de RVA-gegevens zijn aanzienlijk hoger.

Voor internationale vergelijking zijn gegevens op basis van enquêtes te verkiezen boven administratieve gegevens. Die laatste zijn immers afhankelijk van de werkloosheidsreglementering, die verschillend is van land tot land.

Tenslotte is voor een goed begrip van het werkloosheidsprobleem niet alleen het aantal werklozen van belang maar ook de gemiddelde duur van de werkloosheid.

Ernstig probleem is de langdurige werkloosheid.