Menu

NATUURTOESTAND & SOCIAAL CONTRACT BIJ HOBBES

  • NATUURTOESTAND = wereld zonder staat
  • = onveilig en zeer bedreigend
  • - enige waar individuen op bekommerd zijn is hun zelfbehoud.
    - Iedereen is vrij in de zin dat iedereen al wat hij begeert kan opeisen.
    => Als iedereen ‘recht’ op alles heeft, is er uiteraard geen recht meer.
  • - Leven is constant in beweging, begeerte vlindert van een object naar andere.
    - Volgens hem willen mensen altijd het beste en zijn ze constant in onderlinge competitie/strijd met elkaar.
  • OPLOSSING: 1 centraal machtsorgaan dat het monopolie heeft via het afsluiten van een SOCIAAL CONTRACT
  • => Mensen geven al hun macht af aan de staat die zo monopolie heeft. Ze ontstaat o.w.v. keuze van individuen en niet o.w.v. goddelijke instructuur.
  • De Staat = LEVATHIAN die:

- veiligheid en orde waarborgt in de samenleving

- regels, afspraken en het recht kan afdwingen

- mensen met rechten en plichten creëert.

  • => sociaal verdrag is hier dus onvoorwaardelijke onderwerpingspact!
    De Leviathan tekent dit verdrag niet! Men kan dus niet in opstand komen tegen wantoestanden van de Leviathan! Ze is aan niemand verantwoording schuldig! (Hobbes denkt: zelfs wantoestand is beter dan pure chaos)
  • => “ Convenants without the sword are but words = Overeenkomsten zonder dwangmacht zijn slechts woorden”
  • Gevolg: staat kan dus burgers gewoon verwijderen zonder veel zorgen.
  • OPMERKINGEN:

1. Er is geen maatschappij denkbaar buiten de staat. De maatschappij is het product van de Leviathan!
2. Hoe komt dat mensen in de natuurtoestand zo’n verdrag afsluiten?
=> Ons zelfbehoud vinden we belangrijker dan vrijheid. We willen overleven!
3. Wat doe je dan met de Kerk?
= een macht in de macht en is volgens hem ook zeer bedreigend.
=> Iedereen moet wapens afstaan. Pas dan kunnen afspraken gemaakt worden aangezien leviathan kan tussenkomen als ze niet nageleefd worden.
Vandaag: Financiële markten die staatsorde bepalen = macht in de macht. Zou wederom Hobbes zeer bedreigend vinden!

  • In Hobbes zijn theorie vinden we aantal argumenten waarom een ontwikkelde maatschappij een ontwikkelde staatsstructuur nodig heeft:

1. Een vrije ongeregelde markteconomie staat volgens hem gelijk met oorlog. Het is dan ook niet toevallig dat de markt en nationale staten historisch samen zijn opgekomen.

2. Ongelijkheid is een oppervlakte verschijnsel. Fundamenteler is de teloorgang van het hiërarchische verschil in individualistische maatschappij ordening. Gelijkheid is voor hem een bron van oorlog.

  • => zorgt er voor dat evenveel hoopt zijn doeleinden te bereiken
    Gevolg: 2 mensen die hetzelfde begeren waarvan zij niet samen kunnen genieten gaan in oorlog komen te staan met elkaar.
    3. De fundamentele asymmetrie tussen de staat en de burgers.
    => De staat heeft niet alle burgers nodig, maar de burgers wel de staat.
    Er zullen omstandigheden zijn waarin de staat dus burgers zal moeten kunnen opofferen voor het algemeen belang.

Lees meer...

HOBBES (1588-1679)

* Hobbes leefde net voor de Glorious Revolution. Engeland = slachtveld.

=> Hobbes heeft een heel leven lang geleefd in politieke strijd en angst voor eigen leven en dat heeft zijn denken sterk bepaald. Er is voor hem 1 publiek goed: VEILIGHEID.

Lees meer...

DE KENMERKEN VAN SOCIAAL-CONTRACTDENKEN

  • Men beschouwt de maatschappij niet langer als natuurlijke werkelijkheid.
  • => De maatschappij is een kunstmatige realiteit gemaakt door mensen door middel van een contract. Men begint te redeneren vertrekkende van de constructie van een natuurlijke toestand.
  • Overgang van nat. naar mtsch. toestand wordt gezien als een contract.
  • De legitimiteit van de maatschappij berust op de individuele wilsinstemming van de burgers.
    Men beslist - in het sociaal verdrag om de maatschappij in te stellen
    • - elkaar te respecteren en voortaan in vrede te leven
    • - hoe men samenleven zal organiseren
      • - wat rechten en plichten van de staat en subjecten zullen zijn.
  • * Dit sociaal contract wordt snel verspreid in verschillende revoluties:
  • 1689: Glorious Revolution in UK => ontstaan van de democratie. De koning wordt verplicht zijn macht te delen met het parlement.
  • 1776: Amerikaanse Revolutie
    1787: Franse Revolutie => doorbraak van de democratie + schok voor de mensen want hun koning, die toch als god aanzien werd, wordt onthoofd.
  • !Merlijn sage: Arthur is voorbestemd. Dit soort verhaaltjes is helemaal gedaan in de moderniteit! Men is niet zomaar meer voorbestemd. Hij moet verkozen worden! Het individu kiest.

Lees meer...

DE VOORLOPIGE MORAAL VAN DESCARTES

  • enkele vuistregels die hem moeten toelaten te handelen zolang zijn theoretische reflectie over de wenselijke levenswijze nog onaf is.
  • 1ste maxime: Gehoorzaam aan de wetten en gebruiken van het land en de religie waarin men is opgevoed + volg de meest gematigde opinies.
  • 2de maxime: Wees zo beslist mogelijk in je handelingen en blijf zelfs de meest twijfelachtige opinies volgen eens je ze hebt aangenomen.
  • 3de maxime: Je moet altijd eerder jezelf proberen overwinnen dan het lot.
  • Het zegt ons dus helemaal niet wat we moeten doen of laten, het presenteert een levensideaal. Een goed mens is in de eerste plaats iemand die tevreden is en in het reine is gekomen met zichzelf.
  • Descartes kan die tevredenheid pas vinden als hij niet-betwistbare meningen van anderen moet overnemen, maar de waarheid kan vinden!
  • - Conclusie: Het volstaat om goed te oordelen om goed te doen!
    Dit doet ons herinneren aan Socrates intellectualistische ethiek
  • Bij Descartes is de rede echter meer praktisch gericht! Mens = toeschouwer van het theater van het leven. Hij beleeft gevoelens en passies maar weet er afstand van te houden. Hij handelt niet als emoties hoog oplaaien.

Lees meer...

HET DUALISME VAN DESCARTES

  • De cartesiaanse antropologie is dualistisch.
  • Ze bekijkt de mens als lichaam, die als machine dient, met een ziel erin.
  • ze bestaat dus uit 2 substanties die van nature niets gemeen hebben.
  • Bij Platoons dualisme => ook een scheiding lichaam-ziel waarbij de ziel zou het lichaam sturen. Ziel is wagenmenner die lichaam (de paarden) aanstuurt.
    Maar hoe kan men dan gevoelens als pijn, honger, dorst,… begrijpen?
    => Er is een nauwere eenheid tussen ziel en lichaam bij Descartes dan dat de ziel gewoon het lichaam zou sturen. Hoe de samenwerking tussen ziel en lichaam kan begrijpen ziet Descartes niet onmiddellijk in.
  • !Het dualisme steunt niet op het misprijzen van het lichamelijke zoals men bij Plato bijvoorbeeld aantreft!
  • Opmerking: Men is de voetnoten van Descartes over het dualisme snel vergeten en in de moderne westerste cultuur overal dualismen gaan invoeren!
  • Natuur – Cultuur, Materie – Geest, Object – Subject,…
    Dit was voor Descartes slechts een methodisch devies, geen werkelijkheid.
  • Door scheiding tussen mens en het andere
  • objectieve wetenschap + technologische vooruitgang mogelijk!
  • natuur wordt geïnstrumentaliseerd

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen